Filtr cząstek stałych, czyli w skrócie DPF (ang. diesel particulate filter) to technologia montowana w układach wydechowych silników mający na celu wyłapanie niespalonego węgla (sadzy) oraz innych niebezpiecznych dla środowiska i zdrowia substancji, pochodzących z gazów spalinowych. Co więcej, mówi się, że związki PM2,5 i PM10 występujące w nieprzefiltrowanym gazie przyczyniają się w głównej mierze do powstawania smogu. Filtr DPF jest zbudowany z ceramicznego wkładu i obudowy odpornej na bardzo wysokie temperatury.

Objawy zapchanego filtra DPF

Zapchany filtr ma dość charakterystyczne objawy, które szybko zauważą właściciele samochodów z silnikiem Diesla. Pierwszym symptomem zatkanego DPF jest znaczne obniżenie mocy silnika. Dodatkowo kierowcy skarżą się na dużo większe zużycie paliwa. Dzieje się tak, ponieważ prowadzący pojazd chcąc zwiększyć osiągi, dodaje gazu, dlatego średnia ilość spalanego oleju napędowego się zwiększa. Co więcej, samochód z zapchanym DPF.

W tym miejscu lista objawów jednak się nie kończy — w przypadku zapchanego filtra cząstek stałych kierowca i pasażerowie mogą czuć charakterystyczny zapach spalin, który jest niebezpieczny dla zdrowia górnych dróg oddechowych. Należy jednak pamiętać, że wymienione powyżej sytuacje nie zawsze muszą oznaczać zapchany DPF, a mogą sugerować awarię innej części samochodu. Tak czy inaczej, warto skonsultować się z zaufanym mechanikiem w kwestii zauważonych objawów, aby w porę uniknąć uszkodzenia innych elementów i układów w aucie.

Jak wypalać filtr DPF?

Wypalanie DPF w większości samochodów dzieje się samo, niezauważalnie dla kierowcy szczególnie w przypadku jazdy drogą szybkiego ruchu czy autostradą. Wtedy prowadzący pojazd może zauważyć wzrost średniego spalania paliwa o kilka l na 100 km, co jest informacją na temat oczyszczania się filtra. Podczas jazdy miejskiej wypalanie wygląda nieco inaczej, ponieważ obroty silnika na biegu jałowym mogą skoczyć o 400 obrotów więcej, niż standardowo, a zużycie paliwa może zwiększyć się o nawet 2 l. Istnieje również trzecia opcja, polegająca na wypalaniu filtra DPF na postoju. Nie jest to jednak najchętniej polecane rozwiązanie, ponieważ eksperci mówią o niekorzystnym wpływie nagłych skoków obrotów dla silnika, co może na dłuższą metę diametralnie zmniejszyć jego żywotność i negatywnie wpłynąć na pozostałe elementy samochodu. Dodatkowo, przy wypalaniu w ten sposób tworzy się znaczna ilość dymu, który źle wpływa na zdrowie ludzi. Najbezpieczniej jednak będzie oddać samochód do stacji diagnostycznej, gdzie filtr DPF zostanie oczyszczony przez profesjonalistów w odpowiednich do tego warunkach. Jeśli chodzi o czas trwania, w przypadku każdej metody na wypalenie filtra DPF należy poświęcić co najmniej 15 do 30 minut.

Jak uniknąć zapychania się DPF?

DPF jest podatny na zapchanie w przypadku, gdy samochód użytkowany jest głównie w warunkach miejskich, gdzie rzadko uzyskuje się prędkości większe, niż 70 km/h. Częste zatrzymywanie się, manewrowanie na parkingach i nagłe ruszanie nie pomagają filtrowi się oczyszczać, a jeszcze bardziej przyczyniają się do jego zatykania. Krótkie trasy również nie sprzyjają żywotności DPF, ponieważ w ich przypadku silnik nie jest w stanie osiągnąć odpowiedniej do wypalania temperatury. Dobrym rozwiązaniem jest okazjonalna, dłuższa przejażdżka ze stałą prędkością, np. na autostradzie czy drodze szybkiego ruchu, umożliwiająca pozbycie się zalegających cząsteczek. W zapobieganiu nadmiernego gromadzenia się sadzy pomaga również wybór odpowiedniego i dobrego jakościowego oleju napędowego o niskim stężeniu fosforu, siarki oraz popiołu siarczanowego, oznaczonym jako SAPS.

Sprawdzanie stanu filtra cząstek stałych

Stan DPF może zostać zbadany i określony podczas wizyty w stacji diagnostycznej. Specjaliści sprawdzają i porównują ciśnienie spalin przed filtrem i za nim, po czym na podstawie wyliczeń szacują jego stan. Niektóre nowocześniejsze samochody posiadają kontrolkę wbudowaną na desce rozdzielczej, która o stanie wypełnienia filtra. Podświetla się ona jednak tylko w przypadku, gdy filtr ma jedynie 20% miejsca na przejęcie cząsteczek. W takim wypadku pozostaje niezwłoczne udanie się na dłuższą przejażdżkę po autostradzie lub skontaktowanie się z zaufanym mechanikiem na stacji diagnostycznej.

Nie warto ani przeciągać wizyty, ani całkowicie ściągać filtra — konsekwencje takich decyzji mogą mieć bardzo destrukcyjny wpływ na stan wszystkich podzespołów w samochodzie, a dodatkowo kierowca naraża się na otrzymanie wysokiej kary w przypadku przekroczenia norm spalinowych.