• Fiaty 126p w Tychach produkowano przez 16 lat — w 1991 r. w tyskiej fabryce rozpoczęto produkcję Fiata Cinquecento
  • Dwie trzecie produkowanych w Polsce Maluchów powstawało właśnie w Tychach. Część pochodzących z Polski aut trafiała także na eksport
  • Niemal 50 lat temu Maluch kosztował ok. 20 ówczesnych średnich pensji. Na giełdzie Fiat 126p kosztował o wiele więcej niż w chwili pierwotnego zakupu
  • Więcej takich tekstów znajdziesz na stronie głównej Onet.pl

O przypadającej w niedzielę rocznicy przypomniał w portalu społecznościowym Andrzej Dziuba, prezydent Tychów — miasta nazywanego niegdyś stolicą polskiej motoryzacji. Dawna tyska Fabryka Samochodów Małolitrażowych działa dziś pod szyldem Stellantis, wytwarzając m.in. Fiata 500 i przygotowując się do produkcji nowych modeli.

"Pierwsze Fiaty 126p zjechały z linii montażowej w Tychach 18 września 1975 roku. Dziś mija 47 lat od tego wydarzenia. Fiat 126p wytwarzany był w Tychach przez 16 lat — do czasu, kiedy w 1991 r. produkcję przeniesiono do Bielska-Białej, zwalniając miejsce dla Fiata Cinquecento" — napisał na Facebooku prezydent Tychów.

Przypomniał, że ostatni Fiat 126p zjechał z linii produkcyjnej 22 września 2000 r. Z ponad 3,3 mln wytworzonych w Polsce egzemplarzy Malucha, niespełna 2,2 mln powstało w Tychach, a ponad 1,1 mln w Bielsku-Białej. Do 2000 r. na polski rynek trafiło ponad 2,4 mln tych aut, a blisko 900 tys. wysłano na eksport.

Fiat 126p — najpopularniejszy samochód w Polsce

Przez wiele lat Fiat 126p był najczęściej spotykanym samochodem na polskich drogach. Niespełna 50 lat temu kosztował 69 ówczesnych tysięcy złotych, czyli mniej więcej 20 średnich pensji, a na samochodowych giełdach płacono za niego 110 tys. zł. Żeby kupić Malucha, trzeba było mieć nie tylko pieniądze, ale też talon, czyli przydział.

Maluch był produkowany w Polsce ponad 25 lat. We Włoszech zakończono jego produkcję w 1980 r. W Polsce ostatni egzemplarz zjechał z linii produkcyjnej w samo południe 22 września 2000 r. 30 lat temu fabryki samochodów małolitrażowych w Bielsku-Białej i w Tychach weszły w skład włoskiego koncernu Fiata, który z czasem stał się częścią grupy Fiat Chrysler Automobiles, a obecnie Stellantis.

W Bielsku-Białej Maluch był produkowany od 1973 r., w Tychach od 1975 r.

Pierwszego polskiego Malucha zmontowano 6 czerwca 1973 r. w Bielsku-Białej z oryginalnych włoskich części. Seryjna produkcja tego modelu w zakładach we włoskim Cassino trwała już wówczas od blisko roku. W październiku 1972 r. odbyła się międzynarodowa premiera auta na Salonie Samochodowym w Turynie, a niedługo potem auto było prezentowane na warszawskim Placu Defilad. Oficjalnie seryjna produkcja w Bielsku-Białej ruszyła 22 lipca 1973 r.; 18 września 1975 r. rozpoczęła się natomiast produkcja w nowej fabryce w Tychach.

Resztę artykułu znajdziesz pod materiałem wideo:

Produkcja Malucha w Polsce była efektem kontraktu "o współpracy przemysłowej i licencyjnej na samochód małolitrażowy 126", zawartego przez polskie władze z Fiatem 29 października 1971 r. Zgodnie z jego zapisami, Fiat 126p to samochód z tylnym napędem, dwucylindrowym silnikiem o pojemności 594 ccm, maksymalnej mocy 23 KM oraz samonośnym, czteroosobowym i dwudrzwiowym nadwoziem typu Berlina. Samochód wielokrotnie miał się w późniejszych latach zmieniać, ale jego sylwetka pozostała do końca jednym z najbardziej charakterystycznych elementów polskiego krajobrazu.

Licencji nie kupiono za dewizy — została spłacona m.in. wytwarzanymi w polskich zakładach silnikami i skrzyniami biegów do modelu 126 wytwarzanego we Włoszech oraz na części zamienne. Wraz z zakupem licencji na produkcję auta kooperanci dawnej Fabryki Samochodów Małolitrażowych otrzymali też technologie produkcji detali z materiałów do licencyjnego samochodu, których wcześniej nie robiono w Polsce. Oznaczało to awans technologiczny dla wielu firm z sektora metalurgicznego, chemicznego czy elektrotechnicznego.

Fiat 126 — najtańszy w zakupie i eksploatacji w klasie małych aut w całej Europie

W latach 70. Maluch zbierał dobre recenzje — według opublikowanego w 1976 r. rankingu zachodnioniemieckiej gazety "Auto Motor und Sport", Fiat 126 był wówczas najtańszym w zakupie i eksploatacji samochodem w Europie w klasie aut małych.

Ostatni Maluch, wyprodukowany jesienią 2000 r., trafił do Muzeum Fiata w Turynie, a inny z ostatnich egzemplarzy — do Muzeum Techniki w Warszawie. W sumie w latach 1973-2000 w zakładach w Bielsku-Białej i Tychach wyprodukowano ponad 3,3 mln tych aut, z czego blisko 900 tys. trafiło na eksport. We Włoszech powstało natomiast ponad 1,3 mln Fiatów 126.

Maluchami jeździli mieszkańcy wielu krajów, prawie na wszystkich kontynentach. W latach 1985-1989 wyeksportowano np. ponad 23 tys. Maluchów do Chin, gdzie jeździły np. jako taksówki. Tylko w mieście Wengzhou było 5 tys. takich taksówek.

W 1988 r. Maluchy wyeksportowano do Australii i na Kubę. Dzięki zmianom konstrukcyjnym Fiat 126p doczekał się także wersji rajdowej. Polscy rajdowcy zachwalali w latach 70., że na krajowych i międzynarodowych trasach małe auto sprawowało się nadspodziewanie dobrze. Np. zimą 1975 r. Sobiesław Zasada z Longinem Bielakiem testowali Malucha zimą na trasie dojazdowej Warszawa-Monaco — był to tzw. odcinek dojazdowy słynnego Rajdu Monte Carlo. Dziś zabytkowe już Maluchy są obiektami zainteresowania kolekcjonerów. (PAP)

mab/