Najważniejsze fakty na stulecie Mazdy

Po pierwszej wojnie światowej brakowało korka, ale już w 1921 r. rynek został nim nasycony, a to spowodowało mniejszą jego podaż i spadek cen. Tym samym firma wpadła w kryzys gospodarczy. Założyciel i prezes firmy Jujiro Matsuda postanowił zatem przebranżowić się i został specjalistą od inżynierii przemysłowej. W wyniku tego od 1928 r. rozpoczęto produkcję maszyn przemysłowych.

W 1930 r. powstał pierwszy pojazd Mazdy. Była nim trójkołowa Mazda Go, do napędu której wykorzystano chłodzony powietrzem, 1-cylindrowy silnik o mocy 9,4 KM. Seryjną produkcję rozpoczęto rok później, a dziennie powstawało 10 tys. sztuk tego pojazdu. W 1936 r. pojawiły się kolejne dostawcze wersje – Mazda Go DC oraz KC. Pojazdy świetnie spisywały się podczas jazdy na japońskich drogach słabej jakości.

Rok 1936 przyniósł jeszcze jedną ważną zmianę w historii japońskiej marki – na pojazdach pojawiło się nowe logo z nazwą Mazda. Określenie nawiązywało do nazwiska założyciela firmy – Matsuda, ale pochodziło od staroperskiego bóstwa Ahura Mazdy – najwyższe bóstwo w religiach irańskich.

W 1938 r. wprowadzono lakierowany na jaskrawo zielony kolor 3-kołowy, dostawczy model Type-GA nazywany Green Panel. Zastosowano w nim nową, 4-biegową skrzynię, która zmniejszyła zużycie paliwa o 20 proc. Dwa lata później miała miejsce pierwsza próba wprowadzenia samochodu osobowego. Wprawdzie pokazano wówczas prototyp, ale jego seryjną produkcję uniemożliwił wybuch drugiej wojny światowej.

W sierpniu 1945 r. Amerykanie dokonali atomowego ataku na Hiroszimę. Pomimo zniszczenia zakładów Mazdy już w grudniu tego samego roku powrócono do produkcji pojazdów. Montaż rozwijał się na tyle sprawnie, że już w latach pięćdziesiątych oferta aut dostawczych Mazdy obejmowała aż 30 modeli – w tym 4-kołowy Type-CA czy wprowadzony w 1958 r. 1-tonowy model Romper z 2-cylindrowym silnikiem o pojemności 1105 ccm.

Mazda – pierwszy samochód osobowy

Rok 1960 stał się przełomowym okresem w historii firmy z Hiroszimy. To wtedy zadebiutował pierwszy osobowy samochód Mazda R360. Do napędu wykorzystano silnik V2 o pojemności 356 ccm i mocy 16 KM. To pozwalało na rozpędzenie auta do 85 km/h. Napęd przekazywany był na koła za pomocą 4-stopniowej manualnej skrzyni lub 2-biegowej, automatycznej.

W przypadku Mazdy R360 już w 1960 r. udało się uzyskać niską masę. Dzięki zastosowaniu magnezu, aluminium oraz akrylu pierwszy osobowy samochód Mazdy ważył zaledwie 380 kg – rekord w Japonii.

Miesięcznie produkowano aż 20 tys. egzemplarzy małej Mazdy R360 Coupe. Popularność, jaką zdobył pojazd o długości 3 m sprawiła, że aż w 65 proc. pokrywał zapotrzebowanie na rynku kei-carów. Wśród płatnych opcji znalazł się m.in. wazon na deskę rozdzielczą. Mazda R360 Coupé była produkowana do 1969 r. – znacznie dłużej niż większość innych coupé w tamtym czasie.

Mazda na czele i przed Toyotą

Sukcesy sprzedażowe sprawiają, że Mazda staje się czołową marką na rodzimym rynku. W 1962 roku koncern z Hiroszimy trzeci raz z rzędu sprzedał w Japonii więcej pojazdów niż Toyota. Z kolei w marcu 1963 r. Mazda dostarczyła milionowy pojazd. Jubileuszowym egzemplarzem okazał się mały, rodzinny model Carol pomalowany złotym, metalicznym lakierem.

Z pewnością wpływ na rozwój i popularność modeli Mazdy to w dużej mierze zasługa zakupów poczynionych przez firmę w 1961 roku. To wówczas Japończycy nabyli od NSU oraz firmy Wankel GMBH prawa do produkcji i rozwoju silnika z wirującym tłokiem. Od 1971 r. Mazda była jedyną firmą na świecie, która rocznie produkowała ponad 100 000 aut z silnikiem z wirującym tłokiem.

To wcale nie NSU Ro 80 było pierwszym seryjnym autem z silnikiem Wankla, lecz wprowadzona w maju 1967 r. Mazda Cosmo Sport 110 S. Po przeliczeniu kosztowała wówczas ok. 8 tys. euro, a dziś dobrze utrzymany egzemplarz jest wart ok. 100 tys. euro. W 1968 r. Mazda Cosmo Sport 110 S była pierwszym sportowym samochodem z wirującym tłokiem, który wystartował w 84-godzinnym maratonie na torze Nürburgring i zajęła czwarte miejsce.

Mazda – efektowny styl dzięki Bertone

Rozwój samochodów Mazdy nie opierał się tylko na nowoczesnej czy wyszukanej technice. Japończycy zdawali sobie sprawę, że auta kupuje się przede wszystkim z racji atrakcyjnej stylistyki. Jak wiadomo mistrzami w dziedzinie designu są Włosi i dlatego Mazda nawiązała współpracę ze studiem projektowym Bertone.

Pierwszym dzieckiem tej kooperacji stał się model Luce wprowadzony do produkcji w 1966 r. Już w następnym roku samochód trafił do sprzedaży także w Europie. Auto oferowano bez dopłaty z dwukolorowym, złoto-brązowym lakierem lub w barwie srebrnej. Z kolei 1969 r. w Japonii zaprezentowano Mazdę R130 Luce Rotary Coupé określaną mianem „władcy szos”. Z tym modelem Mazda weszła do segmentu aut luksusowych.

W dziejach Mazdy nie brakowało również wydarzeń, które nie były wprawdzie związane z produkcją samochodów, ale okazały się nie mniej spektakularne niż modele zjeżdżających z taśm montażowych fabryk japońskiej marki.

Nowe statki, most i tor testowy

W marcu 1964 r. pojawiła się nowa flota statków do morskiego transportu aut. Mazda stała się pierwszą firmą, która przestała korzystać z dźwigów. Od tego czasu nowe pojazdy przyjeżdżają na statki na własnych kołach.

W 1965 r. zostaje otwarty futurystyczny most Toyo Ohashi. Nowy obiekt połączył siedzibę Mazdy w Hiroszimie z fabryką Ujina. Po ukończeniu stał się największym mostem będącym własnością prywatną. W tym samym roku oddano do użytku tor testowy Mazdy Miyoshi Proving Ground. Obiekt o długości 4,2 km ma obwód, który kształtem nawiązuje do silnika Wankla.

Mazda Bongo to model 8-osobowego vana o długości 3,77 m. Samochód zadebiutował w 1966 roku i od tego czasu doczekał się. Japonii miana kultowego modelu. W 1983 r. Mazda Bongo Sky Lounge wykorzystuje panele fotowoltaiczne do zasilania klimatyzacji.

Eksperymenty nie tylko z silnikiem Wankla

Podczas Tokyo Motor Show w 1970 r. sensację wzbudziła futurystyczna hybryda EX-005. Miejski koncept wykorzystywał silnik Wankla oraz jednostkę elektryczną. Sterowanie kołami ustawionymi w kształcie rombu odbywało się za pomocą dżojstika. Taka konstrukcja sprawiała, że pojazdem można było skręcać niemal w miejscu.

Już dwa lata później zaprezentowano elektryczny model Chantez EV, natomiast W 1973 r. pojawiła się Mazda CVS z elektrycznym napędem i autonomiczną techniką, a zatem kierowca okazał się zbędny. W tym samym roku Podczas salonu we Frankfurcie zadebiutowała Mazda RX-4. To pierwsze auto, które spełniało surowe normy emisji spalin obowiązujące w Japonii od 1975 r.

W latach 1974-76 powstawał pierwszy, seryjny autobus wykorzystujący silnik Wankla. Pojazdem mogło podróżować maksymalnie 26 pasażerów. W 1975 r. pojawiła się pierwsza reprezentacyjna limuzyna Mazda Roadpacer AP. Pojazd powstał we współpracy z General Motors. Pod maską był oczywiście silnik Wankla.

Maratony Mazdą 323 i Mazdą 3

W 1977 r. Mazda 323 bezawaryjnie pokonała 15 000 km na trasie Hiroszima-Frankfurt, gdzie miała debiut podczas salonu samochodowego. W 30 dni przejechano przez 13 krajów. Przy okazji tego wydarzenia przenieśmy się nieco w czasie. W 2013 r. ponownie odbył się maraton z Hiroszimy do Frankfurtu. Tym razem był on związany z wprowadzeniem do oferty nowej Mazdy 3, a udział brała w tej eskapadzie również załoga Auto Świata.

Wracamy do wydarzeń lat 70., bo przecież w 1978 r. zaprezentowana została Mazda RX-7, która przeszła do historii jako najlepiej sprzedające się auto wykorzystujące do napędu silnik Wankla. Ten rok przyniósł japońskiej marce jeszcze jeden sukces – Mazda świętowała wówczas dostarczenie miliona aut, w których do napędu zastosowano silnik Wankla.

To jeszcze nie koniec ważnych wydarzeń, które miały miejsce w 1978 roku, bowiem to wówczas w Ameryce Północnej Mazda RX-7 była oferowana z gwarancją na 150 tys. km. Japończycy podkreślali tym samym niezawodność sportowego samochodu wykorzystującego silnik Wankla. Z kolei pracownicy stowarzyszenia ADAC oraz AvD w Niemczech jako służbowe samochody wybrali różne modele Mazdy.

Mazda – w sporcie także sukcesy

W 1979 r. Mazda Savanna RX-7 rozpoczęła starty w amerykańskiej serii wyścigowej IMSA. Do 1990 r. auta japońskiej marki wygrały w niej ponad 100 wyścigów. Dwa lata później w Niemczech sprzedano 22 590 sztuk Mazdy 323. Dzięki temu był to najpopularniejszy, japoński model oferowany w RFN. Rok 1983 r. przyniósł kolejny, sprzedażowy sukces – w Niemczech Mazda sprzedała 58476 samochodów i tym samym pierwszy raz stała się na tamtym rynku liderem spośród japońskich marek.

W 1982 r. francuski aktor – Alain Delon wystąpił w Japonii w telewizyjnej reklamie modelu Capella czyli Mazdy 626. To nie jedyny sławny aktor, który promował Mazdę. W 1986 roku modelem RX-7 jeździł w reklamie James Garner czyli detektyw Rockford z serialu pt. "Prywatny detektyw Jim Rockford".

Bestseller klasy średniej – Mazda 626 – w 1983 r. jako pierwszy japoński model wygrywa z Mercedesem w teście porównawczym organizowanym w niemieckiej prasie motoryzacyjnej. W 1988 r. Mazda 626 była w RFN najpopularniejszym modelem spośród zagranicznych marek. Ten sukces powtórzyła w kolejnym roku.

W 1986 r. zaprezentowano miejski model – Mazdę 121. Na niektórych rynkach samochód sprzedawany był również jako Kia Pride oraz Ford Festiva. Już w 1988 r. Mazda 121 miała na pokładzie przesuwaną kanapę zwiększającą praktyczność auta. W 1991 roku samochód doczekał się odmiany Canvas-Top (była oferowana również w drugim wydaniu produkowanym w latach 1991-96). W tej postaci samochód miał materiałowy dach otwierany za pomocą elektryki na trzy sposoby – od przodu, od tyłu lub z obu stron jednocześnie.

Mazda – zwycięstwo w Le Mans

W 1991 r. Mazda odniosła sukces w sporcie motorowym. Model 787B z cztero-tarczowym silnikiem Wankla jako pierwszy japoński samochód wygrał długodystansowy wyścig w Le Mans. W zespole Sauber-Mercedes startował wówczas Michael Schumacher, który w tym samym roku rozpoczął starty w Formule 1. Także w 1991 roku podczas salonu we Frankfurcie zadebiutowała Mazda MX-3 z najmniejszy na świecie, seryjnie instalowanym silnikiem V6.

W 1992 r. zadebiutowała Mazda Xedos 6, która rywalizowała z konkurencją o klienta klasy średniej. Pomysłodawcą nazwy był Manfred Gotty. To on był też autorem określeń: Agila, Cayenne, Smart czy Twingo. W 1992 r. Mazda zaskoczyła także prezentując model AZ-1. Ten sportowy kei-car ma dł. 3,29 m, drzwi otwierane do góry i silnik umieszczony centralnie. Występował pod marką Autozam.

Mazda – gwiazda filmowa

W 1994 r. 20 dilerów Mazdy brało udział w dwóch odcinkach serialu „Der Bergdoktor” (Górski lekarz). To nie jedyny filmowy epizod związany z marką Mazda. W 2003 r. Mazda rx-8 grała główną rolę samochodową w filmie „x-men 2”.

W 1995 roku w modelu Xedos 9 wprowadzono 2,3-litrowe V6 pracujące w cyklu Millera. W porównaniu z tradycyjnymi silnikami ma dłużej otwarte zawory wlotowe i niższy stopień sprężania. Jest efektywniejszy, ma niższe spalanie i mniejszą emisję szkodliwych substancji.

Także w 1995 r. modele: 121, 323 i 626 w statystykach niezawodności stowarzyszenia ADAC były najmniej awaryjne w swoich klasach. Przewodniki po miastach „Mazda City Guides” z 1995 r. były pierwszymi wydawnictwami, które zawierały informacje o parkingach dla pań.

Rekordowa Mazda MX-5

W 1996 r. gwiazdą wystawy w Berlinie była Mazda MX-5 z silnikiem z wirującym tłokiem zasilanym wodorem. Samochód miał przejechane 300 000 km. Z kolei w maju 2000 r. Mazda MX-5 trafiła do Księgi Rekordów Guinnessa. Po wyprodukowaniu 532 tys. sztuk auto stało się najpopularniejszym roadsterem wszech czasów.

Do teraz powstało ponad milion egzemplarzy MX-5 – to rekordowy wynik wśród otwartych, dwumiejscowych modeli. I jeszcze jeden rekord uzyskany 19 lat później – w 2019 r. Mazda MX-5 (seria NA) ustanowiła niezwykły rekord świata. Japoński roadster pokonał 2900 zakrętów w ciągu dwunastu godzin.

Od 2009 r. fabryki Mazdy w Japonii przestały generować bezpośrednie odpady na wysypiska śmieci. Jak widać ekologia to nie tylko czyste spaliny. Od 2010 r. Mazda oferuje w leasingu w Japonii dwa elektryczne modele – Mazdę 2 EV oraz Demio EV. Pojazdy mają zasięg do 200 km, a ich akumulatory mogą być zasilane energią słoneczną za pomocą paneli fotowoltaicznych.

Mazda – silniki serii Skyactiv

Wraz z wprowadzeniem w 2012 r. modelu CX-5 zadebiutował silnik serii Skyactiv. Siedem lat później wprowadzony zostaje silnik Skyactiv-X, który łączy zalety jednostki benzynowej oraz wysokoprężnej – dobre osiągi przy zapewnieniu niskiego zużycia paliwa.

Do 2016 roku sprzedano 5 milionów Mazd e, a to oznacza że od debiutu w 2003 r. kupowano ten model co około 80 sekund. Natomiast dokładnie 86 lat po rozpoczęciu produkcji trzykołowych pojazdów Mazda świętuje w 2018 r. powstanie 50-milionowego pojazdu „Made in Japan“.

W 2016 r. Mazda MX-5 była pierwszym autem, które otrzymało nagrody „World Car Design of the Year“ i „World Car of the Year“. Z kolei w 2018 r. Mazda została pierwszym producentem samochodów, który otrzymał pozwolenie na przekroczenie zamarzniętego jeziora Bajkał na Syberii. Wyprawa, w której udział wzięła także nasza załoga kończy się sukcesem CX-5 AWD.

W 2020 r. Mazda zaprezentowała pierwszy, seryjnie produkowany samochód elektryczny – MX-30. We wnętrzu pojazdu wykorzystano korek z ekologicznej uprawy. To nawiązanie do początków firmy sprzed 100 lat.