• Kierowcy obecnie nie mają możliwości zaskarżenia decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy, co budzi kontrowersje
  • Rzecznik Praw Obywatelskich argumentuje, że decyzje o zatrzymaniu prawa jazdy powinny podlegać możliwości zaskarżenia do sądu, zgodnie z zasadami Konstytucji RP
  • Według Rzecznika Praw Obywatelskich wspomniane przepisy są niezgodne z prawem do sądu

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich (BRPO) wpływają liczne prośby o interwencję w sprawie braku możliwości wnoszenia zażalenia na zatrzymanie prawa jazdy przez policjanta w trybie art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. a, c-f i pkt 2-3 Prawa o ruchu drogowym. Marcin Wiącek, rzecznik praw obywatelskich (RPO), zwrócił się do ministra infrastruktury Dariusza Klimczaka z prośbą o rozważenie zainicjowania prac legislacyjnych w tej kwestii.

Dalsza część tekstu pod materiałem wideo

Kiedy policjant może zatrzymać prawo jazdy?

Wspomniany art. 135 ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi, że policjant zatrzyma wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem m.in. w przypadku:

  • uzasadnionego podejrzenia, że kierujący pojazdem znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,
  • przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego w okresie 5 lat od wydania skierowania na kurs reedukacyjny, o którym mowa w art. 99 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami,
  • przekroczenia przez kierującego pojazdem w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy liczby 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego lub stwierdzenia, na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć, że w okresie 2 lat od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy popełnił on przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub trzy wykroczenia określone w art. 86 § 1 lub 2, art. 87 § 1, art. 92a w przypadku przekroczenia dopuszczalnej prędkości o ponad 30 km/h lub art. 98 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2021 r. poz. 281),
  • stwierdzenia braku dokumentu, o którym mowa w art. 38 ust. 1 pkt 3a lub 4a, lub prowadzenia pojazdu niewyposażonego w blokadę alkoholową w przypadku, o którym mowa w art. 13 ust. 5 pkt 7 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami,
  • popełnienia w okresie próbnym, o którym mowa w art. 91 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, trzech wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub jednego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji.

Zgodnie z obowiązującym prawem zatrzymanie prawa jazdy oznacza zawieszenie uprawnień do kierowania pojazdami, a na taką czynność — która nie jest ani decyzją administracyjną, ani postanowieniem — nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

Kierowcy powinni móc odwołać się od decyzji o zatrzymaniu uprawnień

Wiącek argumentuje, że skoro na decyzje administracyjne starosty o zatrzymaniu dokumentu stwierdzającego posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdami przysługuje skarga do sądu, to podobne prawo powinno dotyczyć również decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy przez policjanta.

RPO wskazuje również na art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, który wyraża prawo do sądu, obejmując prawo do sądowego wymiaru sprawiedliwości oraz prawo do sądowej kontroli aktów, które godzą w konstytucyjne prawa i wolności jednostki.

Zdaniem Wiącka, obecne przepisy nie są zgodne z tymi zasadami, a brak możliwości zaskarżenia decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy przez policjanta jest niezgodny z prawem do sądu. RPO apeluje więc o przeprowadzenie prac legislacyjnych, które umożliwiłyby zmianę obecnej sytuacji.