- W 1948 r. w NRD rozpoczęto produkcję przedwojennych BMW, które po protestach bawarskiej firmy przemianowano na EMW
- Wartburg Sport 313-1 miał trzycylindrowy silnik 0.9, ale w USA był droższy od Chevroleta Impali coupe z 4,6-litrowym V8
- Najbardziej efektowny Trabant nie miał ani stałego dachu, ani drzwi
- Więcej takich tekstów znajdziesz na stronie głównej Onetu
To marzenie pod koniec lat 50. XX w. wyceniono na 105 tys. zł. Mało? Średnio? Dużo? Ogromnie dużo.
W PRL ta kwota stanowiła wówczas równowartość 62,5 średniej pensji. Właśnie tyle kosztował Wartburg 311-5 Camping. Przeliczając to na obecne realia, wychodzi 411 tys. zł (uwzględniając przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w sierpniu 2022 r. według GUS). To o 7,6 tys. więcej niż 455-konna wersja Volvo XC90.
Dalsza część tekstu pod materiałem wideo
- Przeczytaj także o samochodach marzeń z Czechosłowacji
Zresztą nawet najzwyklejszy Trabant, czyli model P601, kosztował na tyle dużo, że spokojnie można było o nim mówić w kategoriach "samochodu marzeń". W 1966 r. był wprawdzie najtańszym autem w PRL, ale i tak jego zakup wymagał odłożenia prawie 34 średnich miesięcznych pensji, czyli obecnie równowartości… 221 tys. zł. Dziś tyle nie kosztuje nawet podstawowa wersja BMW serii 5.
Samochody, które przedstawiamy poniżej to jednak zupełnie inna liga niż Trabant P601. To najefektowniejsze auta z NRD. Zaczynamy od BMW. Tak, od BMW.
BMW 327 (1948-1952)/EMW 327 (1952-1955)
Podział Niemiec na socjalistyczną Niemiecką Republikę Demokratyczną (NRD) i kapitalistyczną Republikę Federalną Niemiec (RFN) przełamał BMW na pół. W 1949 r. siedziba i fabryka motocykli znalazły się w RFN (Monachium), położone w Eisenach zakłady samochodowe zostały w NRD, czyli w radzieckiej strefie wpływów.
W Eisenach już w 1948 r. wznowiono produkcję przedwojennych modeli BMW – wbrew woli monachijskiego Bayerische Motoren Werke. Spór skończył się w sądzie, który zakazał Eisenach używania nazwy BMW. W NRD zastosowano się do orzeczenia, ale w specyficzny sposób, zmieniając tylko jedną literę i jeden kolor. Produkowane w Eisenach przedwojenne BMW od 1952 r. zaczęto sygnować skrótem EMW (Eisenach Motoren Werke), a niebieskie pola szachownicy w logo zmieniono na czerwone.
Jednym z BMW z Eisenach był przedstawiony w 1937 r. model 327. Produkcję restartowano w 1948 r., a NRD-owskie auto praktycznie niczym się nie różniło od przedwojennego pierwowzoru (na zdjęciu). Niestety, EMW 327 z reguły odbiegało jakością od BMW 327 z lat 30. Początkowo 2-litrowy 6-cylindrowy silnik rozwijał 55 KM, w 1952 r. dostał dodatkowe dwa konie. Samochód eksportowano do Danii, Finlandii, Norwegii i Szwecji, a większe EMW 340 – także do PRL.
Produkcję EMW 327 zakończono w 1955 r. na 353 kabrioletach i 152 coupe. W tym samym roku fabryka w Eisenach zaczęła wytwarzać pierwszego Wartburga, czyli modelu 311.
Wartburg 311-5/312-5 Camping (1957-1967)
Choć Wartburg 311 był dostępny także jako coupe i kabriolet, to największe wrażenie robiła wersja Camping, czyli efektowny wariant odmiany kombi.
Samochód zwracał uwagę pleksiglasowymi bocznymi oknami zachodzącymi na dach i dwubarwnym malowaniem. Miał 421 cm długości i trzycylindrowy silnik 0.9 o mocy 37 KM (później w gamie pojawi się także 45-konne 1.0). W 1958 r. Wartburgi zadebiutowały w USA, ich sprzedażą zajął się punkt w Los Angeles. Niestety, przesadzono z cenami.
W 1960 r. Wartburg 311-5 Camping kosztował w Kalifornii 2195 dol. Tymczasem już za 116 dol. więcej można było mieć krążownik szos, czyli Forda Fairlane z dwa razy większą liczbą cylindrów (6), prawie cztery razy większym silnikiem (3,65 l) i o 122 cm dłuższym nadwoziem (543 cm).
W PRL Wartburg 311-5 Camping też był drogi. To właśnie on kosztował wspominane 105 tys. zł.
Melkus RS 1000 (1969-1980)
Jednym z użytkowników Wartburga był Heinz Melkus, który od 1951 r. budował w NRD wyścigowe bolidy. Kiedyś podróżującego Wartburgiem Melkusa wyprzedził kierowca w Lotusie. Niemiec uznał, że on też zbuduje sportową szosową maszynę.
Auto nazywało się Melkus RS 1000 i było najbardziej efektownym samochodem w historii NRD. Drzwi się unosiły, a przód i tył nadwozia wykonano z tworzyw sztucznych. Całość oparto na ramie nośnej Wartburga 353, z Wartburga pochodził też silnik. Umieszczona między kabiną a tylną osią jednostka miała trzy cylindry i 75 KM. Prędkość maksymalna wynosiła 164 km/h. Wyścigowa wersja była o 15 KM mocniejsza i rozwijała 210 km/h. Ogółem powstało jedynie 101 Melkusów RS 1000.
Trabant Tramp (1978-1991)
Najciekawsza wersja Trabanta P601/1.1 to właśnie Tramp, czyli kabriolet bez bocznych drzwi.
Samochód mierzył ok. 360 cm długości. Początkowo napędzał go 2-cylindrowy silnik 0.6 o mocy 26 KM, w 1990 r. zastąpiła go 1,1-litrowa 4-cylindrowa jednostka o mocy 40 KM.
Wartburg Sport 313-1 (1957-1960)
Najbardziej spektakularny z Wartburgów i jednocześnie wyjątkowo ekskluzywny, ponieważ powstało jedynie 469 takich aut.
Samochód należał do najlepiej wyglądających modeli bloku socjalistycznego. Niestety, osiągi miały się nijak do designu. Przyspieszenie od 0 do 100 km/h zajmowało aż 26 s.
Trzycylindrowy silnik 0.9 rozwijał 50 KM. Prędkość maksymalna wynosiła 140 km/h. Samochód eksportowano nie tylko do RFN, Belgii, Finlandii i Holandii, ale także do Stanów Zjednoczonych.
W USA Wartburg Sport 313-1 kosztował aż 2896 dolarów, czyli o 192 dol. więcej od 185-konnego Chevroleta Impala coupe z 4,6-litrowym V8 i 535-centymetrowym nadwoziem. A za 976 dolarów więcej miało się już… Chevroleta Corvette.