Pracą współczesnych silników steruje komputer na podstawie wskazań czujników, które odpowiedzialne są za nadzór pracy motoru i panujących wokół warunków. Sygnały zbierane są m.in. z czujnika położenia wału korbowego, czujnika położenia przepustnicy, przepływomierza powietrza lub MAP-sensora (czujnika podciśnienia w kolektorze dolotowym), czujnika temperatury zasysanego powietrza, sondy lambda. Jak to bywa z elektroniką, nie jest bezawaryjna. Czasem jeden z tych elementów może się popsuć i może dojść do falowania obrotów.
Jeśli odmówi posłuszeństwa całkowicie, to komputer odnotuje to i przełączy się w tryb awaryjny — informacja na pewno pojawi się na desce rozdzielczej. Jeśli natomiast czujnik zacznie szwankować, podając błędne informacje, to zakłóca to prawidłowe funkcjonowanie komputera, który zacznie niepoprawnie sterować pracą silnika powodującą falowanie obrotów. Wówczas dokładną przyczynę usterki można ustalić przy pomocy komputera diagnostycznego, sprawdzając odczyty z poszczególnych czujników.
Falujące obroty. Przepustnica i silnik krokowy
Falujące obroty obok elektroniki, mogą też pojawić się przy złej pracy silniczka krokowego, który steruje położeniem przepustnicy lub poprzez nieszczelności w układzie dolotowym, co określane jest przez mechaników potocznie "lewym powietrzem". Tu możliwości samodzielnych napraw są znacznie większe. Silniczki krokowe oraz przepustnice często wymagają jedynie solidnego przeczyszczenia — przy odrobinie umiejętności w większości aut jesteśmy w stanie samodzielnie wykonać tę czynność.
Używamy do tego benzyny lub specjalistycznego środka do mycia układów paliwowych. Po kilku latach eksploatacji przepustnica czy silniczek krokowy mogą zabrudzić się tłustą, grubą warstwą lepkiego osadu. Uwaga! W wielu modelach przy kombinacjach z przepustnicą konieczna jest wizyta w serwisie w celu jej skalibrowania przy użyciu komputera.
Przyczyny falujących obrotów
Jeśli komputer na podstawie błędnych wskazań z jednego czujnika uzna, że obroty są za niskie, to analogicznie podniesie je, zwiększając dawkę paliwa. Wtedy przypomną się pozostałe czujniki, np. sonda lambda wykryje, że mieszanka jest zbyt bogata. Komputer tym razem poda informację, by obroty obniżyć. W ten sposób powstaną falujące obroty, ponieważ komputer nie będzie mógł "dogadać się" z czujnikami. I tak aż do momentu wymiany czujnika-winowajcy całego zamieszania.
Samodzielna naprawa falujących obrotów a w serwisie
Zanim zaczniemy doszukiwać się poważnych usterek, rozpocznijmy od przeglądu podstawowych elementów mogących wpływać na złą pracę silnika i na falujące obroty. Zobaczmy świece zapłonowe, przewody wysokiego napięcia, czy nie widać uszkodzeń przewodów podciśnieniowych lub kolektora dolotowego. Samodzielnie możemy też podjąć się wyczyszczenia przepustnicy i silniczka krokowego. Jeśli nie przyniesie to zamierzonego efektu, to czeka nas wizyta w profesjonalnym, dobrze wyposażonym warsztacie, aby specjaliści odkryli przyczynę falujących obrotów.
Wszystkie współczesne auta wyposażone są w układy samodiagnozy OBD. Oznacza to tyle, że po podłączeniu komputera lub skanera diagnostycznego do specjalnego gniazda, mechanik powinien mieć dostęp do odczytów ze wszystkich czujników rozmieszczonych w aucie. Dodatkowo można też sprawdzić zapisane w pamięci sterownika informacje o odnotowanych wcześniej usterkach. Posiadając te dane, zazwyczaj łatwo można określić, który z podzespołów powoduje niewłaściwą pracę silnika i falujące obroty. Za podłączenie samochodu "pod komputer" zapłacimy od 50 do 300 zł w zależności od serwisu.
Przewody podciśnieniowe falujących obrotów
Nieszczelność przewodów podciśnieniowych jest powodem przedostawania się do silnika "lewego powietrza", czyli zasysanego przez silnik już za przepływomierzem. W efekcie pracuje on na zbyt ubogiej mieszance. Falowanie obrotów wynika z tego, że sterownik stara się ustabilizować pracę silnika, ale uzyskuje sprzeczne dane z sondy lambda i z przepływomierza lub czujnika podciśnienia. Należy sprawdzić stan przewodów! Czasem wystarczy tylko wsłuchać się w odgłosy wydawane przez pracujący silnik, aby zlokalizować nieszczelność.
Przeczytaj też:
Falujące obroty a sonda lambda
Zadaniem sondy lambda jest pomiar zawartości tlenu w spalinach. Na podstawie jej wskazań sterownik silnika uzyskuje informacje o tym, czy skład spalanej mieszanki przez silnik jest właściwy. Jeżeli sonda jest totalnie niesprawna, to sterownik przechodzi w tryb awaryjny. Większy problem stanowi jednak usterka polegająca na generowaniu niewłaściwych wskazań i występowaniu falujących obrotów. Do określenia usterki potrzebny jest multimetr bądź komputer diagnostyczny.
Falujące obroty a LPG
Samochody z instalacją gazową są szczególnie podatne na problemy z wolnymi obrotami i falowaniem obrotów. Montaż instalacji gazowej to jakby nie było poważna ingerencja w silnik oraz jego osprzęt. O usterkę w tym wypadku nietrudno. Do tego należy doliczyć problemy z elementami instalacji gazowej, np. silniczka krokowego sterującego dopływem gazu. Czasem należy go tylko oczyścić, niemniej jednak zwykle konieczna jest wymiana.
Falujące obroty a reduktor gazu
Niesprawny reduktor to kolejna możliwa przyczyna falujących obrotów w silniku zasilanym gazem. Na początek powinniśmy go wyregulować. UWAGA! Nie wolno robić tego samodzielnie, chyba że dysponujemy analizatorem spalin. Jazda na niewyregulowanym reduktorze gazu grozi uszkodzeniem silnika! Często okazuje się, że regulacja nie wystarcza, ponieważ reduktor ma uszkodzone membrany bądź jest zapchany zanieczyszczeniami pochodzącymi z gazu.
Falujące obroty a komputer
Komputery mają to do siebie, że po prostu czasem psują się same z siebie. Często przyczyną są uszkodzone czujniki lub niefachowe modyfikacje elektryki samochodu, np. przy montażu instalacji LPG. Za nowy komputer musimy zapłacić kilka tysięcy złotych, ale na szczęście tę część można naprawić znacznie taniej.
Falujące obroty a przepływomierz
Odpowiedzialny jest za ilość zasysanego powietrza przez silnik. Na podstawie uzyskiwanych przez niego danych komputer dawkuje odpowiednią ilość paliwa. Szybciej ulega uszkodzeniu w samochodach z niefachowo zamontowaną instalacją LPG, a to może powodować falujące obroty.
