Przewody hamulcowe - wymiana, usterki, koszty

Przewody hamulcowe — sztywne i giętkie

Układ hamulcowy przeciętnego samochodu osobowego składa się m.in. z: pompy hamulcowej, zbiorniczka wyrównawczego, sztywnych oraz giętkich przewodów (to w nich "krąży" płyn), zacisków (w tym tłoczków) oraz tarcz i klocków lub bębnów. W nowszych autach na działanie hamulców wpływ mają też systemy bezpieczeństwa (ABS, ESP, aktywny tempomat, asystent zjazdu ze wzniesienia itp.), ale tak naprawdę wszystko weźmie w łeb, gdy dojdzie do uszkodzenia któregoś z przewodów i płyn zacznie uciekać z układu. W takiej sytuacji ruch pedału hamulca nie będzie miał przełożenia na położenie tłoczków i samochód straci siłę hamowania. Dobra wiadomość jest taka, że gdy dojdzie do awarii jednego przewodu, auto nie powinno całkowicie stracić zdolności do hamowania – w obecnie produkowanych samochodach stosuje się układy dwuobwodowe, np. z podziałem "na krzyż" lub przednią i tylną oś. Gdy któreś z kół z jakiegoś powodu (wyciek płynu, zapowietrzenie) przestanie hamować, zostaje w odwodzie pozostałe.

Przeczytaj też:

•  Jeżdżąca Izera – propagandowy fejk na drodze S2?
• Wyważanie na wyważarce z testem drogowym: tak usuniesz wibracje i wykryjesz wady opon
•  Oblane badanie techniczne – co dalej?

Przewody hamulcowe dzielimy na sztywne (biegną np. pod autem do tylnych zacisków/bębnów) oraz elastyczne/miękkie/giętkie (podają płyn do zacisków). W końcowym odcinku układu nie można zastosować sztywnych przewodów z jednego prostego powodu – koło z hamulcami cały czas pracuje, sztywne połączenie nie zdałoby tu absolutnie egzaminu. Przewody sztywne wykonuje się z metalu – np. miedź, stal ocynkowana – zaś z wierzchu nakładana jest na nie powłoka antykorozyjna. Przewody miękkie wytwarzane są z gumy wzmocnionej oplotem, zazwyczaj wyprodukowanym z tkaniny. W sporcie można też spotkać przewody w stalowym oplocie – dzięki niemu średnica giętkiego przewodu nie zwiększa się pod wpływem ciśnienia płynu, a ruch pedału dużo szybciej przekłada się na reakcję samochodu.

Przewody hamulcowe — co przyspiesza ich zużycie?

Przewodom hamulcowym szkodzą zarówno czynniki zewnętrzne (zmiany temperatury, wilgoć, sól, kamyki), jak i mechaniczne. Przeciętnie przewody sztywne wytrzymują nawet i 10-15 lat, żywotność elastycznych jest zazwyczaj nieco krótsza (guma traci własności), zaś w niesprzyjających warunkach uszkodzenia mogą pojawić się nawet po 2-3 latach od montażu. Częstą przyczyną uszkodzeń przewodów sztywnych są wady materiałowe – powłoki antykorozyjne stosowane przez wielu producentów okazują się nietrwałe i po kilku latach odpadają płatami, odsłaniając niezabezpieczony metal. Istotna z punktu widzenia trwałości układu jest też terminowa wymiana płynu hamulcowego.

Najczęściej używane płyny są higroskopijne, czyli absorbują wilgoć z otoczenia, np. przez pory materiału, z którego wykonane są przewody elastyczne. A woda przyspiesza korodowanie kluczowych części układu. Płyn powinno wymieniać się regularnie, najlepiej co ok. 2 lata/60 tys. km. Każdy szanujący się warsztat powinien dysponować sprzętem do badania temperatury wrzenia płynu i zawartości wody – norma to 1-2 proc., zaś gdy zawartość wody w płynie wzrośnie do 3 proc., kwalifikuje się on do wymiany, bo przy próbie intensywnego hamowania zawodniony płyn może się wręcz zagotować.

Jak poznać, że z przewodami jest coś nie tak? Stan przewodów elastycznych każdy może spróbować określić samemu, np. teraz podczas sezonowej wymiany ogumienia. Przykładowe uszkodzenia przewodów pokazujemy na zdjęciu na stronie obok – tu dodatkowo widać, że płyn powoli zaczął wydostawać się na zewnątrz. Inne objawy problemów związanych z przewodami hamulcowymi to m.in.: wpadający w podłogę pedał, pogorszenie siły hamowania, na desce zapala się kontrolka informująca o zbyt niskim poziomie płynu w układzie, ślady płynu na zaciskach lub pod samochodem.

Przewody hamulcowe — ile zapłacę?

Wymiana przewodów elastycznych jest zazwyczaj dość prosta, zaleca się kupować zestawy przeznaczone do danego modelu samochodu. W przypadku przewodów sztywnych już tak różowo może nie być, bo oryginalne przewody potrafią być drogie. Zazwyczaj bez problemu da się dorobić przewody na miarę, działa tak zresztą większość serwisów – dostępne są uniwersalne zestawy przewodów (np. miedziane), które mechanik docina na odpowiednią długość i zakuwa, czyli montuje na nich końcówki/złączki. W tabelce przykładowe koszty części (zamienniki). Koszt robocizny (wymiana) w przypadku przewodów giętkich zamyka się przeważnie w kwocie 50-100 zł/szt., zaś sztywnych – nawet 200 zł/szt.

Do większości aut da się kupić markowe zamienniki giętkich przewodów hamulcowych – patrz ramka poniżej. W przypadku przewodów sztywnych nierzadko okazuje się, że tańszą metodą będzie nie kupno nowych, ale dorobienie ich na miarę. W tabelce kolejno: marka/model auta, producent przewodów i szacunkowa cena z internetowej hurtowni.

Przewody hamulcowe — naszym zdaniem

Brzmi banalnie, ale bezpieczeństwo naprawdę jest kluczowe. I choć współczesne auta mają dwuobwodowe układy hamulcowe – gdy dojdzie do uszkodzenia przewodu zasilającego jedno koło, układ nadal będzie działał – to lepiej jednak nie dopuścić do sytuacji, w której będziecie mogli się o tym przekonać na własnej skórze. Wybierajcie części markowe, z dala od tanich zamienników.

Galeria zdjęć

1/6

Żródło: Auto Świat / Piotr Wróbel

Uszkodzony przewód hamulcowy to zagrożenie zarówno dla osób poruszających się danym autem, jak i dla innych uczestników ruchu! to nie przejdzie! Skorodowane sztywne przewody i popękane elastyczne to jedna z częstszych przyczyn niezaliczenia przeglądu w SKP. I słusznie, samochody z taką usterką powinny być szybko i skutecznie eliminowane z naszych ulic.

2/6

Żródło: Auto Świat / Piotr Wróbel

Ubytek płynu hamulcowego musi być sygnalizowany lampką lub odpowiednim komunikatem na zestawie zegarów. Tyle że kontrola poziomu to nie wszystko, bo kluczowe są też inne parametry. Przede wszystkim zawartość wody w płynie nie może przekraczać 1-2 proc. Jeśli jest wyższa, oznacza to znaczny spadek temperatury wrzenia i obniża skuteczność działania układu, powoduje korozję poszczególnych jego elementów. Tzw. zawodniony płyn ma temp. wrzenia niższą nawet o kilkadziesiąt stopni! Prosty tester mierzy zawartość wody w płynie. Uwaga: podczas dolewek należy przestrzegać zaleceń, nie wszystkie płyny można ze sobą mieszać: DOT 3, 4 oraz 5.1 można, za to DOT 5 – nie!

3/6

Żródło: Auto Świat / Piotr Wróbel

Przewody hamulcowe można na szczęście kupić na metry (cena: ok. 6-15 zł/m). Dostępne są różne średnice i rodzaje materiałów. Czysta miedź, materiał bardzo odporny na korozję, bywa często stosowana, jednak wymagana jest ostrożność – podczas zginania metal ten staje się porowaty i może łatwo pękać. Inne wyjście to przewody wykonane z dwuwarstwowej, bezszwowej, powlekanej rurki stalowej. Popularnym rozwiązaniem są przewody z cuniferu, stopu miedzi (Cu), niklu (Ni) i żelaza (Fe) – odporne na korozję, ale znacznie mniej wytrzymałe mechanicznie od przewodów stalowych. W niektórych krajach ich stosowanie w autach jest zabronione.

4/6

Żródło: Auto Świat / Piotr Wróbel

Zakuwak służy do mocowania końcówek. W tym wypadku mamy tzw. spęczenie pojedyncze (grzybek).

5/6

Żródło: Auto Świat / Piotr Wróbel

Znaczenie ma nie tylko kształt, lecz także grubość przewodu – wymagana jest odpowiednia odporność na zmiany ciśnienia.

6/6

Żródło: Auto Świat / Piotr Wróbel

Zachęcam do regularnego kontrolowania stanu przewodów hamulcowych. Szczególna ostrożność i znajomość danego modelu wymagane są w przypadku przewodów sztywnych, które potrafią rozszczelnić się w miejscu zupełnie niewidocznym. Przewody giętkie – tu sytuacja jest o wiele prostsza, często wystarczy tylko zdjąć koło.