Auto Świat Porady Prawo Czy mandat karny za wykroczenie może się przedawnić?

Czy mandat karny za wykroczenie może się przedawnić?

Po jakim czasie mandat karny się przedawnia? Czy to zależy od wykroczenia? Wielu kierowców, którzy mandat otrzymali, cicho liczy na to, że po jakimś czasie nie będzie musiało go płacić. Słusznie? Przepisy są skomplikowane. Przyjrzyjmy się konkretnym przypadkom.

Przedawnienie mandatu
Piotr Czypionka / Auto Świat
Przedawnienie mandatu
  • Co do zasady wykroczenia przedawniają się w ciągu roku od ich popełnienia, ale okres przedawnienia może zostać przedłużony. Przykład? Jeśli przed upływem roku wszczęto postępowanie, przedawnienie upływa po dwóch latach. Takich wyjątków jest znacznie więcej
  • Na ściągnięcie przyjętego, prawomocnego mandatu karnego służby mają trzy lata
  • Opłaty karne za nieopłacenie postoju na miejscach płatnego parkowania można ściągać w ciągu pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym kary powinny zostać uiszczone. Od tej reguły bywają jednak wyjątki
  • Nie warto iść do sądu "dla zasady". Kara w sądzie może być wyższa niż w przypadku mandatu

Mandat karny za wykroczenie drogowe

Przekroczyłeś dozwoloną prędkość, przejechałeś na czerwonym świetle, a może zaparkowałeś auto w nieodpowiednim miejscu? Popełniłeś wykroczenie drogowe. W takim przypadku możesz otrzymać mandat karny. Możesz, ale nie musisz – są też inne formy karania sprawców wykroczeń.

Mandat karny to uproszczona forma nałożenia kary, która jest wygodna zarówno dla sprawcy, jak i dla nakładającego ją funkcjonariusza. Formalności są ograniczone do minimum – płacisz i po sprawie. Tyle że nie każde wykroczenie może zostać ukarane mandatem.

Mandat karny
Mandat karnyDarSzach / Shutterstock

Kiedy może zostać wystawiony mandat karny?

  • Sprawca został przyłapany na gorącym uczynku lub bezpośrednio po nim.
  • Wykroczenie zostało stwierdzone pod nieobecność sprawcy, ale nie ma wątpliwości, kto je popełnił.
  • Wykroczenie zostało stwierdzone przy pomocy urządzenia kontrolno-pomiarowego i da się bez żadnych wątpliwości ustalić, kto je popełnił.

Sprawca nie musi przyjmować mandatu – żaden funkcjonariusz nie ma prawa nikogo do tego zmusić.

Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego nie może nastąpić po upływie 60 dni od dnia ustalenia sprawcy wykroczenia.

Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenie polegające na naruszeniu przepisów ruchu drogowego, które zostało zarejestrowane przez fotoradary GITD musi nastąpić do 60 dni od dnia, w którym sprawca wyraził zgodę na przyjęcie mandatu karnego.
Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenie polegające na naruszeniu przepisów ruchu drogowego, które zostało zarejestrowane przez fotoradary GITD musi nastąpić do 60 dni od dnia, w którym sprawca wyraził zgodę na przyjęcie mandatu karnego.Auto Świat

Czy można dostać mandat karny po terminie?

Mandat karny wystawiony po terminie — czy to możliwe? Jeśli myślicie, że w takiej sytuacji możecie liczyć na bezkarność, to jesteście w błędzie. Wręcz przeciwnie, wtedy zwykle sprawy komplikują się. W takiej sytuacji, kiedy nie da się już nałożyć kary w trybie uproszczonym, czyli w formie mandatu, dzieje się dokładnie to samo, co w sytuacji, gdy obwiniony o wykroczenie odmówi przyjęcia mandatu: uprawniona instytucja (czyli właśnie policja lub inne służby) mogą skierować do sądu wniosek o ukaranie sprawcy.

Nie zdziwcie się, jeśli z powodu błahego wykroczenia, np. złego parkowania, dostaniecie wezwanie do sądu – nie musi to świadczyć o złośliwości funkcjonariuszy, to zwykle wynik tego, że nie udało im się zmieścić w ustawowym terminie.

Straże miejskie zwykle do takich sytuacji nie dopuszczają, bo mandat zasila budżet gminy, dla której pracują strażnicy, a grzywna nałożona w sądzie trafia do... budżetu państwa.

Uwaga! Kara w sądzie może być wyższa niż w przypadku mandatu – górna granica grzywny za wykroczenie to 5 tys. zł lub w niektórych przypadkach 30 tys. zł, najwyższy mandat za pojedyncze wykroczenie jest kilkukrotnie niższy. To nie znaczy, że kara w sądzie zawsze jest surowsza niż mandat – jeśli nie zachodzą okoliczności obciążające, sąd zwykle orzeka kary zbliżone do stawek z taryfikatora. Przed sądem sprawca ma jednak możliwość obrony, czasem udaje się udowodnić, że funkcjonariusz nie miał racji, próbując ukarać domniemanego sprawcę.

Kiedy następuje przedawnienie wykroczenia?

Wykroczenia przedawniają się w ciągu roku od ich popełnienia, ale to wcale nie znaczy, że już po upływie jednego roku można być pewnym bezkarności. Okres przedawnienia przedłuża się do 2 lat, jeśli przed upływem roku wszczęto postępowanie.

Kiedy następuje przedawnienie mandatu?

Na ściągnięcie prawomocnego, przyjętego mandatu służby mają 3 lata. W tym czasie mogą to zrobić np. za pośrednictwem komornika, poborcy podatkowego czy urzędu skarbowego. Uwaga! To nie dotyczy np. opłat karnych za nieopłacenie postoju na miejscach płatnego parkowania – te traktowane są jak zwykłe należności cywilnoprawne, które można ściągać w ciągu 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym kary powinny zostać uiszczone.

Kiedy jest przestępstwo, a kiedy wykroczenie?

W polskim systemie prawnym pojęcia „przestępstwo” i „wykroczenie” mają różne znaczenia oraz wiążą się z odmiennymi konsekwencjami prawnymi. Chociaż bywają używane zamiennie w codziennym języku, ich rozróżnienie w przepisach prawa jest jednoznaczne. Kluczowe różnice między nimi obejmują stopień szkodliwości społecznej czynu, motywy sprawcy oraz rodzaj grożącej kary. Sprawy przestępstw i wykroczeń są również rozpatrywane przez różne instancje sądowe.

  • Wykroczenie to czyn zabroniony wyróżniający się niższą szkodliwością społeczną niż przestępstwo. Polskie przepisy umożliwiają uznanie wykroczenia za popełnione zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie. Czyn taki podlega karze na podstawie przepisów określonych w Kodeksie wykroczeń. W przypadku wykroczeń najczęstszą sankcją jest grzywna, ale możliwe są również inne formy kar, takie jak ograniczenie wolności czy nawet areszt na krótki czas.
  • Przestępstwo jest definiowane jako czyn o znacznie większej szkodliwości społecznej. Wynika to z jego bezprawności oraz zawinionej realizacji działania przez sprawcę. Zgodnie z Kodeksem karnym przestępstwa dzielą się na występki i zbrodnie, a konsekwencje ich popełnienia są poważniejsze niż w przypadku wykroczeń. Przestępstwa mają charakter kryminalny i są szczególnie istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa i porządku.

Zasadniczą różnicą między wykroczeniem a przestępstwem jest stopień szkodliwości społecznej obu tych działań. Wykroczenia są zazwyczaj naruszeniami administracyjno-prawnymi, które mogą być popełniane również nieumyślnie. Z kolei każde przestępstwo, nawet występek, jest zawsze oceniane jako świadome naruszenie prawa przez sprawcę.

Jak zapłacić mandat karny za wykroczenie?

Od 1 stycznia 2016 r. każdą grzywnę wystawioną w formie kredytowanego lub zaocznego mandatu przez policję trzeba przekazać na rachunek Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu. Ten wymóg nie dotyczy opłat nakładanych przez inne organy, takie jak urzędy skarbowe czy straż gminną, i dotyczy wyłącznie mandatów wystawionych od wspomnianego terminu.

Można to zrobić w tradycyjny sposób — na przykład w okienku pocztowym lub w punkcie usługowym — wypełniając druk dołączony do odcinka mandatu i kierując go pod adres Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu, ul. Rejtana 3B, 45-331 Opole. Numer konta: 47 1010 0055 0201 6090 0999 0000.

Mandat karny za wykroczenie można też zapłacić kartą u funkcjonariusza drogówki.
Mandat karny za wykroczenie można też zapłacić kartą u funkcjonariusza drogówki.Policja

Jak zapłacić mandat przez internet?

Przelewy za mandaty karne da się wykonać na stronach/w aplikacjach banków w zakładkach „przelew podatkowy” czy „przelew do urzędu skarbowego”. Komunikat o przelewie zostanie wówczas prawidłowo zarejestrowany i skierowany na wspomniany rachunek w Opolu.

W przypadku płatności z rachunku prowadzonego za granicą należy użyć kodu SWIFT (BIC) NBPL PLPW oraz numeru IBAN, który musi być poprzedzony literami PL, aby środki trafiły do właściwego banku w Polsce.

Instrukcja krok po kroku przy płatności przez internet:

  1. Wchodzimy do panelu internetowego w swoim banku.
  2. Wyszukujemy formularz przelewu przeznaczony dla Urzędu Skarbowego.
  3. Wpisujemy w polu „symbol formularza” słowo MANDATY.
  4. Podajemy miejscowość urzędu jako Opole.
  5. Wskazujemy Pierwszy Urząd Skarbowy przy wyborze organu podatkowego.
  6. Wpisujemy kwotę wskazaną na wystawionym mandacie.
  7. Typem identyfikatora jest PESEL.
  8. W polu dotyczącym okresu rozliczenia nie wprowadzamy danych.
  9. W sekcji „Identyfikacja zobowiązania” umieszczamy serię i numer mandatu.
  10. Kończymy, zatwierdzając płatność.
Autor Piotr Szypulski
Piotr Szypulski
Dziennikarz AutoŚwiat.pl
Pokaż listę wszystkich publikacji