Artykuł został pierwotnie opublikowany 21.11.2019 r.
Miejsca Obsługi Podróżnych dzielimy na trzy kategorie dróg. GDDKiA zarządza tymi podstawowymi, czyli kategorii I z parkingami i toaletami. Z kolei parkingi kategorii II zarządzane są przez dzierżawców. Na nich kierowcy mogą zatankować paliwo i skorzystać z obiektów gastronomicznych. Natomiast MOP-y najwyższej III kategorii, również zarządzane są przez prywatne podmioty, ale wyróżniają je hotele lub motele.
Miejsca Obsługi Podróżnych, czyli długa droga od planowania do budowy
Punkty rozmieszczania Miejsc Obsługi Podróżnych nie są przypadkowe. Wynikają przede wszystkim z przepisów, ale również z uwarunkowań terenu, prognozy ruchu, rozmieszczenia innych MOP-ów czy też odległości od aglomeracji lub granic państwa.
Następnie wstępne lokalizacje MOP-ów wraz z proponowanym przebiegiem drogi podlegają konsultacjom społecznym, a ostatecznie są przedmiotem zatwierdzenia przez inwestora, czyli Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.
Niezależnie od kategorii MOP-u, proces powstawania jego podstawowej wersji jest co do zasady taki sam. Wybrany przez GDDKiA wykonawca drogi realizuje również MOP kategorii I z parkingiem, toaletą i miejscem do odpoczynku. Ukończona droga wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą jest oddawana do użytku. Jeśli dany MOP ma być obiektem kategorii II lub III, to poprzez publiczny przetarg wyłaniany jest jego dzierżawca. Następnie zarządca płaci GDDKiA czynsz dzierżawny składający się z części stałej oraz zmiennej uzależnionej od przychodów na danym MOP. W związku z powyższym dzierżawca, na podstawie własnego rachunku ekonomicznego, podejmuje decyzję o przystąpieniu do przetargu i realizacji wynikających z umowy obowiązków.
Jak zostać dzierżawcą Miejsca Obsługi Podróżnych?
Pierwsze przetargi na dzierżawę Miejsca Obsługi Podróżnych GDDKiA ogłosiła już w 2007 r. i dotyczyły lokalizacji na autostradach A2 Konin — Stryków oraz A4 Wrocław — Katowice. Od tego czasu wydzierżawiono już 87 MOP-ów, z których 76 świadczy podróżnym usługi na najwyższym europejskim poziomie, a kolejnych jedenaście jest na etapie budowy. Wpływy z dzierżawy zasilają Krajowy Fundusz Drogowy, co przekłada się na kolejne kilometry dróg w Polsce.
Pomimo tych działań, są jeszcze MOP-y, które nie stanowią biznesowej wartości dla operatorów. Przykładem jest część obiektów zlokalizowanych przy podkarpackim odcinku A4. Konkurencja ze znacznie tańszymi paliwami na pobliskiej Ukrainie sprawia, że ten odcinek autostrady w chwili obecnej nie jest atrakcyjnym rynkiem do lokalizacji stacji.
Na Miejsca Obsługi Podróżnych trafiają ładowarki aut elektrycznych
GDDKiA zaczyna wprowadzać dodatkowe usługi na istniejących MOP-ach kategorii I. Coraz więcej Miejsc Obsługi Pojazdów posiada stacje ładowania aut elektrycznych. A ich liczba cały czas rośnie, również rozpisywane są kolejne przetargi.