• Rzecznik Praw Obywatelskich interweniuje w sprawie niemożliwości odwołania się od przyjętego mandatu karnego
  • Dziś przyjęcie mandatu karnego oznacza przyznanie się do winy i uniemożliwia późniejsze odwołanie się od kary
  • Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad poprawą przepisów dotyczących możliwości odwołania się od mandatu

Obecnie, przyjęcie mandatu karnego po popełnieniu wykroczenia na drodze zamyka sprawę i uniemożliwia odwołanie się od niego. Tymczasem, zgodnie z Konstytucją RP, każdy obywatel ma prawo do rozpoznania swojej sprawy przez sąd. Tę sprzeczność zauważył Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek.

Dalsza część tekstu pod materiałem wideo

Kierowca się przyznał? Sprawa zamknięta

Zwraca on uwagę na art. 101 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, który stanowi jedyną podstawę do odwołania postępowania mandatowego. Zgodnie z tym artykułem, prawomocny mandat karny można uchylić tylko wtedy, gdy grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie.

Problem polega jednak na tym, że przyjęcie mandatu oznacza przyznanie się do winy (np. przyznanie się do zbyt szybkiej jazdy), co powoduje, że nie ma podstaw do uniknięcia kary. W praktyce więc tylko odmowa przyjęcia mandatu daje kierowcy szansę na jego odwołanie i dochodzenie swoich spraw w sądzie.

Nawet niesłuszny mandat musiał być zapłacony

Cała sprawa jest pokłosiem skandalu z ubiegłego roku, gdy okazało się, że policjanci nałożyli nielegalne mandaty na 75 kierowców. Wszystkie mandaty dotyczyły przekroczenia prędkości, jednak w momencie pomiaru, mierniki laserowe nie miały aktualnego świadectwa homologacji. Kierowcy przyjęli mandaty i musieli zapłacić. Nie mogli się od mandatów odwołać.

Ministerstwo Sprawiedliwości planuje zmiany

W treści odpowiedzi Ministerstwa Sprawiedliwości do RPO możemy przeczytać, że zasadnym wydaje się ujęcie w treści art. 101 k.p.s.w. dwóch przesłanek uchylenia prawomocnego mandatu karnego, poprzez uzupełnienie treści § 1b tego przepisu o dodatkowe przesłanki odnoszące się do sytuacji, gdy:

  • "w związku z jego nałożeniem dopuszczono się czynu zabronionego, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść prawomocnego mandatu karnego",
  • "po jego uprawomocnieniu ujawnią się nowe fakty lub dowody wskazujące na to, że ukarany nie popełnił czynu".

Ponadto Arkadiusz Myrch, sekretarz stanu w MS, zapewnił, że już teraz trwają prace koncepcyjne w zakresie zmian dotyczących postulowanego rozszerzenia przesłanek uchylenia prawomocnego mandatu karnego.