- O Jettcie bardzo często mówi się, że to samochód przeznaczony dla konserwatywnej (czyli po prostu starszej) grupy klientów w Europie
- Materiały użyte do wykonania wnętrza Volkswagena Jetty są dobrej jakości – mimo 42 lat nie widać na nich w ogóle zużycia
- Kilkanaście lat temu Jetty były u nas dość popularne. Do dziś przetrwało jednak bardzo mało aut
- Więcej takich tekstów znajdziesz na stronie głównej Onet.pl
Na Starym Kontynencie przyzwyczailiśmy się myśleć, że w kwestiach motoryzacyjnych europejskie gusta nadają ton całemu światu. W latach 50. i 60. XX wieku, gdy projektowanie i produkcja aut odbywała się głównie w Stanach Zjednoczonych i Europie (i przede wszystkim na potrzeby tych właśnie rynków), taki pogląd można było jeszcze jakoś uzasadnić. Ale z chwilą, gdy do głosu doszły firmy z Azji i apetyt na auta obudziła się na całym świecie, układ sił zmienił się całkowicie. Rynek europejski stracił na znaczeniu. I to bardzo.
Gdy w 1974 roku Niemcy zastąpili archaicznego Garbusa nowoczesnym Golfem, zachwytom nad autem nie było końca. Przednionapędowy Volkswagen z chłodzonym cieczą silnikiem bez wątpienia był autem przełomowym i słusznie zbierał pochwały (choć w istocie aż tak odkrywczy wcale nie był, o czym wielokrotnie już pisaliśmy). Wkrótce wiele wiodących firm zaprojektowało pojazdy, które lepiej lub gorzej koncepcję Golfa naśladowały.
Od razu samochód zaczęto również eksportować. Do USA, gdzie jego poprzednik Garbus uzyskał status auta kultowego, Golf trafił w 1975 roku. Nie nazwano go jednak tak jak w całej reszcie świata. Golf Amerykanom kojarzyła się z czymś elitarnym, a to do taniego i małego jak na realia tamtego rynku pojazdu zupełnie nie pasowało. Rabbit (czyli królik) to co innego – szybki, zwinny, dokładnie taki jak niemieckie auto.
Rabbit nie okazał się jednak aż takim sukcesem na rynkach Ameryki Północnej jak w pozostałych częściach świata. Początkowo sprzedaż szła świetnie: Volkswagen zużywał niewiele paliwa (a Amerykanie po doświadczeniach kryzysu energetycznego zaczęli zwracać na to uwagę), ale w pierwszym kontakcie nowy Volkswagen sprawiał wrażenie auta bardzo delikatnego (żeby nie powiedzieć papierowego).
Podstawowym powodem stworzenia Jetty był rynek amerykański
W 1978 roku rozpoczęto produkowanie Golfa w Stanach (w zakładzie w Pensylwanii). Przy okazji zdecydowano się na zmiękczenie zawieszenia (bo przecież Amerykanie takie lubią) i pogorszenie jakości materiałów (bo przecież Amerykanie nie zwracają na to uwagi). Na efekty takich decyzji nie trzeba było długo czekać – nowi klienci wybierali inne pojazdy (np. Toyoty), a fani VW w USA poczuli się oszukani i stracili Rabbitem zainteresowanie. Chwilę później, bo już w 1979 roku, na amerykańską scenę weszła Jetta – samochód z Golfa się wywodzący, ale znacznie bardziej odpowiadający gustom klientów Ameryki Północnej i lepiej wykonany. Przypadek?
Pierwsze rozważania VW na temat Golfa w wersji sedana miały miejsce na przełomie lat 1975/76. Oficjalnie źródła podają jednak, że zarząd VW dał zielone światło do produkcji modelu dopiero w 1979 roku. Rozumiemy, że opracowanie Jetty pewnie nie trwało zbyt długo (w końcu to tylko nieco przerobiony z tyłu Golf), ale biorąc pod uwagę, że samochód oficjalnie zaprezentowano w lipcu 1979 roku, a seryjna produkcja ruszyła nieco ponad miesiąc później, coś tu się po prostu nie zgadza. Jetta musiała zostać zaprojektowana i przygotowana do produkcji sporo wcześniej i stawiamy, że bezpośrednim powodem jej powstania była chęć wzmocnienie pozycji marki na rynkach Ameryki Północnej. Wbrew oficjalnemu przekazowi Europa ze swoimi upodobaniami nie odegrała przy tej decyzji wiodącej roli.
Zaletą Jettty był duży bagażnik i lepsze zabezpieczenie antykorozyjne
Zresztą wyniki sprzedaży potwierdzają te przypuszczenia – Jetta w Europie nigdy nie zbliżyła się nawet do sukcesu Golfa. Najlepiej sprzedawała się w pierwszym pełnym roku produkcyjnym – klientów znalazło 90 tys. egzemplarzy (później było już tylko gorzej). Za to w Ameryce Północnej auto zaczęło święcić sukcesy i stało się najchętniej kupowanym samochodem europejskim w USA, Kanadzie i Meksyku na wiele, wiele lat.
Nasz zdjęciowy egzemplarz pochodzi z rynku niemieckiego. Auto wyprodukowano w 1980 roku, a pod maskę trafił 70-konny benzynowy silnik 1.5. Jetta ma ten sam rozstaw osi co Golf I, ale jest od niego 380 mm dłuższa. Dzięki temu udało się wygospodarować olbrzymi jak na klasę pojazdu bagażnik o pojemności 520 l. Niestety, dłuższych przedmiotów nią nie przewieziemy – nie da się go powiększyć, składając tylną kanapę, bo w celu usztywnienia nadwozia za oparciem siedzeń znajduje się blaszana ściana. Ale czy dziś ma to jeszcze jakiekolwiek znaczenie?
Dużo większy kufer to nie jedyna przewaga Jetty nad Golfem. Ponieważ auto było ok. 15 proc. droższe od swojego pierwowzoru, VW postarał się, by wyższa cena była odpowiednio uzasadniona – podstawowa odmiana miała bogatsze wyposażenie, a auto wykonano z lepszych jakościowo materiałów. Co ciekawe, nie dotyczyło to tylko wykończenia wnętrza, ale również karoserii – przy Jettcie udział blach z recyklingu (czyli wykonanych ze stalowego złomu) był bardzo niski, a to wpływało na dużo wyższą ich trwałość i odporność na korozję.
Kompaktowy sedan z Wolfsburga był również pierwszym Volkswagenem, przy którym stosowano fabryczne zabezpieczenia profili zamkniętych – Jetta była więc samochodem znacznie lepiej przygotowanym na długą eksploatację niż Golf, który w pierwszych latach produkcji miał z tym olbrzymie problemy i dziś auta z 1974 roku można obejrzeć głównie w muzeum w Wolfsburgu.
Auto ze zdjęć nie było remontowane i jest w świetnym stanie
Różnice widać dobrze na przykładzie "naszej" pistacjowej Jetty. Auto przed importem do Polski miało w Niemczech jednego, dość wiekowego właściciela. Jest w 100 procentach oryginalnie zachowane i w rzeczywistości wygląda jeszcze lepiej niż na zdjęciach. Samochód nie jest może demonem prędkości, ale dzięki 70 koniom i niskiej masie własnej w dzisiejszym ruchu radzi sobie bezproblemowo, a za sprawą doskonałego stanu jazda nim to prawdziwa przyjemność.
Pierwszy właściciel nie zdecydował się dołożyć kilku marek i Jetta ma standardową, 4-biegową skrzynię – szkoda, "piątka" przydałaby się na trasach, także ze względu na głośność silnika w kabinie przy nieco wyższych prędkościach. Tak naprawdę piąty bieg to jedyna rzecz, której nam w tym Volkswagenie brakuje. Przyznajemy jednak, że dźwignia zmiany przełożeń działa precyzyjnie.
Za to jakość plastików i materiałów obiciowych nadal robi wrażenie – ten samochód z pewnością nie wygląda na swoje 42 lata. Zestawienie naszego Fiata 125p czy nawet Poloneza z tego samego okresu produkcji byłoby dla żerańskich pojazdów po prostu druzgocące.
Produkcję pierwszej generacji Jetty na potrzeby Europy i Ameryki Północnej wstrzymano w 1984 roku. Za to w RPA auto produkowano aż do 1998 roku (jako VW Fox).
Volkswagen Jetta — plusy i minusy
Gdzie podziały się te wszystkie Jetty z końca lat 80. i 90.? Odpowiedź jest prosta: najmłodsza Jetta pierwszej generacji ma dziś 38 lat. Nawet najlepsze zabezpieczenie antykorozyjne nie jest wieczne, więc podobnie jak w przypadku znacznie popularniejszego Golfa I większość aut nie dożyła wieku klasykowego.
I choć dużo samochodów było początkowo użytkowanych przez osoby starsze (które często je garażowały), okres taniego auta używanego był dla Jetty I bezlitosny. Czy dziś warto takiego pojazdu poszukać? Naszym zdaniem jak najbardziej tak, bo jest on znacznie rzadszy od swojego technicznego wzorca. Oczywiście, pierwszym warunkiem zakupu powinien być porządny stan blacharski – przy takim poziomie kompleksowa renowacja jest raczej nieopłacalna.
Druga sprawa to stan wnętrza – Jetta miała inne kolory tapicerek i desek rozdzielczych niż Golf, więc znalezienie czegokolwiek na wymianę będzie nie lada problemem. Za to pod względem mechanicznym utrzymanie Jetty nie stanowi większego kłopotu – części są nadal powszechnie dostępne i jeśli nie będziemy kupować ich w VW Classic Parts – także tanie.
Volkswagen Jetta — części zamienne
Ze względu na niezbyt wysoką cenę pojazdu radzimy rozpocząć poszukiwania potrzebnych elementów u niezależnych dystrybutorów. Ale o dziwo całkiem sporo części do Jetty 1 znajdziemy w należącym do koncernu sklepie Volkswagen Classic Parts.
Oprócz szeregu części identycznych jak w Golfie I znaleźliśmy np. tylny błotnik (215 euro), ozdobną listwę dachową (17 euro), przednią lampę (81 euro), tylną lampę (40 euro), oryginalne dywaniki (81 euro). Oprócz tego można znaleźć całą masę części wspólnych z Golfem, np. pompa hamulcowa 250 euro, cylinderek hamulcowy 55 euro, dmuchawa ogrzewania 76 euro.
Do sklepu VW warto też zajrzeć w poszukiwaniu uszczelek, spinek i klipsów – ceny takich drobiazgów są przystępne, a o ich jakości nie trzeba się rozwodzić.
Volkswagen Jetta — sytuacja rynkowa
Niezbyt duża popularność za młodu spowodowała, że jako oldtimer Jetta też nie jest pojazdem powszechnym. W Polsce znaleźliśmy tylko 3 oferty: dwa auta były przeznaczone na części (3 tys. zł za obydwa), a samochód z 1984 roku z dieslem 1.6 pod maską miał kosztować niecałe 6 tys. zł (sprzedający twierdził, że auto jest w dobrym stanie blacharskim).
W Niemczech znaleźliśmy ok. 25 ofert sprzedaży. Co ciekawe, samochody w słabym stanie technicznym właściwie nie występują. Ceny zaczynają się od 3,5-4 tys. euro za auta w przyzwoitym stanie. Najdroższa znaleziona Jetta była z 1980 roku i miała pod maską benzynowy silnik 1.6 o mocy 110 KM. Samochód pokonał dotychczas 86 tys. km i miał kosztować 14,8 tys. euro.
Volkswagen Jetta — naszym zdaniem
Choć nie będzie to łatwe, radzimy poszukać Jetty w wersji GLI z silnikiem 1.8 o mocy 112 KM – najmocniejszej wersji tego pojazdu, która ze względu na specyficzną grupę klientów Jetty zamawiana była niezmiernie rzadko. Jeśli się to nie uda, pozostaje nam niewiele słabszy silnik 1.6/110 KM (motor 1.6 występował także w specyfikacji 85-konnej).