Wraca temat szkodliwości benzyny E10. Wyjaśniamy

• Do końca 2023 r. zarówno benzyna 95- jak i 98-oktanowa dostępne były w "bezpiecznej" wersji E5
• Obecnie polscy użytkownicy samochodów z silnikami benzynowymi mają do wyboru paliwa E5 i E10, przy czym benzyna E5 jest oferowana niemal wyłącznie jako droższe paliwo premium
• Wszystkie nowe samochody są kompatybilne z paliwem E10, ale niektóre z najstarszych aut obecnych na drogach samochodów mogą źle znosić jazdę na tym paliwie
• Wyjaśniamy, co kryje się pod skrótami E5 i E10 oraz kto powinien zwracać na to szczególną uwagę

Pytania, jakie zawarte są w interpelacji posła PiS, brzmią dość dramatycznie. Poseł pyta m.in.:

1. Jakie działania planuje podjąć Ministerstwo Klimatu i Środowiska, aby zapewnić właścicielom samochodów niekompatybilnych z benzyną E10 dostęp do paliw, które nie zaszkodzą ich pojazdom?
2. Czy ministerstwo przewiduje programy wsparcia lub rekompensaty dla właścicieli starszych pojazdów, których koszt użytkowania może wzrosnąć ze względu na konieczność stosowania alternatywnej, droższej benzyny E5, jeśli jej dostępność zostanie ograniczona?
3. Czy resort przeprowadził analizy i konsultacje z producentami oraz serwisantami pojazdów na temat długoterminowych konsekwencji stosowania tego rodzaju paliw przez pojazdy do nich nieprzystosowane? Jeśli tak, jakie wnioski wynikają z tych analiz?
4. Czy Ministerstwo Klimatu i Środowiska rozważa wdrożenie systemu informacyjnego dla konsumentów, który umożliwiłby łatwe sprawdzenie, czy ich pojazd jest kompatybilny z benzyną E10?

Cytowanie dość obszernych wyjaśnień, jakie nadeszły w odpowiedzi na interpelację, nie ma sensu. Wyjaśnijmy więc pokrótce, o co chodzi.

E5 i E10 – co to za paliwa?

Oznaczeń E5 i E10 nie należy mylić z liczbą oktanową benzyny. Pod tymi skrótami kryje się paliwo, które w przypadku benzyny E5 zawiera maksymalnie 5 proc. biokomponentów, a w przypadku benzyny E10 – maksymalnie 10 proc. Do 2024 r. polscy kierowcy mieli do wyboru benzynę 95-oktanową i 98-oktanową i oba te paliwa miały maksymalnie 5-proc. biododatków.

Teoretycznie zarówno benzyna 95, jak i benzyna 98, może występować w odmianach E5 i E10, ale w praktyce od początku 2024 r. benzyna 95-oktanowa oferowana jest w Polsce niemal wyłącznie jako paliwo E10, a benzyna 98 (zazwyczaj) nosi oznaczenie E5 i jako paliwo premium jest znacznie droższa.

Czy paliwo E10 jest lepsze?

Paliwo E10 nie jest lepsze niż paliwo E5. Wprowadzenie tego paliwa ma na celu jedynie zagospodarowanie większej ilości biokomponentów, którymi zastępuje się substancje ropopochodne. Dla silników współczesnych samochodów zawartość biokomponentów na poziomie 10 proc. jest niemal obojętna. Warto wiedzieć, że np. w niektórych stanach USA dość powszechnie oferowane jest paliwo E25, które np. Brazylii jest jednym z powszechnie wykorzystywanych standardów. W Brazylii dostępne jest też paliwo E95 (do 95 proc. biokomponentów), którymi tankuje się auta przystosowane do tego fabrycznie – dość popularne w tym kraju.

W naszym klimacie zimą duża zawartość biokomponentów w paliwie może być szkodliwa dla układu paliwowego, jednak większość samochodów 10-procentową domieszkę alkoholu znosi bez problemu. Współczesne samochody mają taką informację umieszczoną na klapce wlewu paliwa (E5/E10), starsze jednak tej informacji nie mają. Brak oznaczenia E10 na klapce wlewu paliwa nie oznacza jednak, że nie można tankować E10. To dlatego, że wiele aut, które bez problemu znoszą paliwo E10, wyprodukowano jeszcze przed powstaniem tych oznaczeń.

Kto może tankować E10?

Praktycznie wszystkie samochody produkowane po 2010 r. są kompatybilne z benzyną E10. Wśród samochodów produkowanych przed 2010 r., które mogą źle znosić jazdę na E10, są jedynie niektóre modele wyposażone w silniki z bezpośrednim wtryskiem paliwa pierwszych generacji.

Kto nie może tankować benzyny E10?

Przyjmuje się, że szczególna ostrożność powinna dotyczyć (poza najstarszymi autami z bezpośrednim wtryskiem benzyny) niektórych youngtimerów. Chodzi m.in. o trwałość uszczelnień w układzie paliwowym.

Czy jednorazowe zatankowanie benzyny E10 do samochodu, który nie jest z nią kompatybilny, jest niebezpieczne?

Nie, okazjonalne zatankowanie benzyny zawierającej zwiększoną dawkę biokomponentów nie powinno w zauważalny sposób wpłynąć na stan silnika.

Skąd można się dowiedzieć, czy nasz samochód jest dostosowany do benzyny E10?

Ministerstwo Klimatu i Środowiska już na początku 2024 r. uruchomiło specjalną stronę, która pozwala na sprawdzenie, które auta nie są kompatybilne z paliwem E10. Początkowo strona ta zawierała dużo błędów, a i teraz w wielu wypadkach ostrzeżenia, jakie zawiera, są nieco na wyrost. Jeśli naszego auta nie ma w systemie, warto zajrzeć do opracowania na temat kompatybilności silników z paliwem E10 opracowanego przez ACEA, jest ono dostępne na stronach ACEA. Warto wiedzieć, że w przypadku niektórych modeli wycofano się z ostrzeżeń, gdy okazało się, że paliwo E10 im nie szkodzi.

Ministerstwo udostępnia wyszukiwarkę pozwalającą ocenić, czy nasz samochód może jeździć na benzynie E10 – warto zajrzeć na stronę https://e10.klimat.gov.pl/Ministerstwo Klimatu i Środowiska

Co tankować, gdy nasz samochód nie lubi paliwa E10?

Właściciele samochodów niedostosowanych do paliwa E10 wciąż mogą tankować benzynę E5, która wciąż jest dostępna na stacjach – najczęściej jest to droższa benzyna premium o liczbie oktanowej 98. Nie ma planów wycofania tego rodzaju paliwa z oferty.

Jaki procent samochodów jeżdżących po polskich drogach nie toleruje benzyny E10?

W tej kwestii dokładna odpowiedź nadeszła ze strony MKiŚ:

Według wyliczeń Ministerstwa Klimatu i Środowiska, spośród wszystkich zarejestrowanych w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK) samochodów osobowych z silnikiem benzynowym, których jest 11 mln 624 tys. 747, niedostosowanych do nowego rodzaju paliwa ciekłego może być ok. 8,65 proc.

I dalej:

Co istotne, część z zarejestrowanych w CEPiK samochodów to pojazdy nieużytkowane, jednak poprzez zaniedbanie lub omyłki nie zostały wycofane z CEPiK, lub pojazdy użytkowane bardzo rzadko. Tym samym, ostatecznie odsetek pojazdów osobowych z silnikami benzynowym niedostosowanych do tankowania benzyny E10 jest jeszcze niższy, niż wskazano powyżej.