Jeśli sprzedawca podstępnie zataił wadę samochodu, to – niezależnie od tego, czy jest to osoba prywatna, czy firma – można dochodzić od niego naprawienia wyrządzonej szkody. Dodatkowo oszustowi grozi odpowiedzialność karna, o ile poszkodowany złoży doniesienie o popełnieniu przestępstwa. Jeśli sprzedawcą jest firma (np. komis samochodowy), odpowiada ona za wady samochodu nawet w sytuacji, gdy sprzedający o nich nie wiedział.
Dlaczego więc oszuści czują się bezkarni? Po prostu bardzo niewielu poszkodowanych zna swoje prawa, mało kto też wie o tym, że pada ofiarą przestępstwa, które może być ścigane karnie i za które grozi więzienie!
Nasze prawa kiedy kupujemy auto w komisie
W przypadku gdy osoba fizyczna kupuje samochód od firmy, np. komisu lub zawodowego handlarza, chronią ją przepisy Ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. W skrócie: samochód (lub dowolny inny przedmiot) musi być zgodny z umową. Jeżeli w ciągu 2 lat od kupna auta okaże się, że ma ono poważne wady (czyli towar jest niezgodny z umową), sprzedawca musi te wady usunąć lub obniżyć cenę.
Jeśli wada wyjdzie na jaw w ciągu pierwszych 6 miesięcy od kupna, przyjmuje się, że istniała od początku. Jeżeli nie da się usunąć wad lub byłoby to zbyt drogie, możliwe jest rozwiązanie umowy i wzajemny zwrot auta oraz pieniędzy.
Uwaga: w przypadku pojazdów używanych odpowiedzialność sprzedawcy może być skrócona, ale po pierwsze, nie krócej niż do roku, a po drugie, informacja o tym musi być wyraźnie zaznaczona w umowie lub na fakturze. Jeśliw dokumentach tych podano, że sprzedawca w ogóle nie odpowiada za wady auta, to taki zapis jest niezgodny z prawem i nie obowiązuje.
Oszustwo podczas sprzedaży auta używanego
Czy auto jest bezwypadkowe? Ależ tak – powiem panu, że to „igiełka”. Nie było malowane, nie było bite – po prostu ideał! Czy ma ślady korozji? Absolutnie! Szczerze mówiąc, wiele egzemplarzy tego modelu widziałem, ale w tak dobrym stanie to po raz pierwszy. On musiał być garażowany – nie widzę inaczej. Skąd my to znamy?
To typowe zapewnienia zawodowego sprzedawcy, który wabi kupującego, by ten przyjechał – często z daleka – obejrzeć auto. Jeśli ten pojazd to złom, który ledwo stoi ze śladami po zderzeniu z ciężarówką i dziurami w progach, to dziewięciu na dziesięciu klientów się wścieknie i pójdzie, dziesiąty... kupi.
Tymczasem świadome wprowadzenie człowieka w błąd w celu odniesienia korzyści jego kosztem albo wyzyskanie jego niewiedzy to nic innego, jak oszustwo. Jest to przestępstwo z art. 286 kk.
Osoba prywatna też odpowiada za wady używanego auta!
Jeśli ktoś świadomie ukrył defekty samochodu i potrafimy to udowodnić, zawsze można od umowy odstąpić. Nie każdy jednak wie, że – o ile nie zastrzegł tego w umowie – sprzedawca odpowiada za wady auta zmniejszające jego wartość nawet wtedy, gdy nie próbował ich ukryć.
Kupiłeś samochód powypadkowy jako bezwypadkowy? Negocjuj odstąpienie od umowy lub obniżenie ceny – masz do tego pełne prawo! Inaczej jednak niż w przypadku sprzedaży konsumenckiej (czyli gdy sprzedawcą jest firma, a kupuje osoba prywatna), można napisać w umowie: „kupujący zapoznał się ze stanem technicznym pojazdu i nie będzie z tego tytułu wnosił roszczeń” i to załatwia sprawę. Wyjątek: jeśli celowo zamaskowano wady (np. uszczelniono silnik klejem, byle wyjechać spod domu), można ścigać sprzedawcę.
Zapytaj handlarza on prawde Ci powie
Padłeś ofiarą oszustwa – działaj!
- Jeśli już wiesz, że dałeś się oszukać handlarzowi (lub prywatnemu sprzedawcy), nie czekaj – zgłoś się do prokuratury i donieś o popełnieniu przestępstwa. To nie wyklucza dochodzenia roszczeń na drodze cywilnej, przeciwnie – często przyspiesza zaspokojenie żądań!Po złożeniu zawiadomienia regularnie sprawdzaj, jakie są postępy w sprawie – organy ścigania pracują lepiej, jeśli się sprawy dogląda.Najpóźniej na pierwszym przesłuchaniu przed sądem powinieneś złożyć wniosek o zobowiązanie oszusta do naprawienia szkody – w ten sposób zabezpieczysz swoje interesy.Jednocześnie masz prawo wystąpić z pozwem cywilnym, możesz też negocjować z oszustem – pod groźbą odpowiedzialności karnej być może zechce naprawić szkodę. Nawet w przypadku oszustwa mniejszej wagi grożą sprawcy 2 lata więzienia, w sprawach poważnych – nawet 8 lat.
Zabezpiecz ogłoszenie sprzedaży auta
W ogłoszeniach sprzedawcy wypisują różne rzeczy, np. zapewniają, że samochód jest bezwypadkowy, że ma oryginalny przebieg itp. Warto takie ogłoszenie zabezpieczyć – na wszelki wypadek. Jeśli z czasem okaże się, że zostaliśmy oszukani, będziemy mieli dowód, który po pierwsze, ułatwi późniejsze negocjacje ze sprzedawcą, a po drugie, pozwoli na skuteczne działania przed sądem. To samo dotyczy nagrań rozmów telefonicznych z oszustem – jeśli sąd zgodzi się na wykorzystanie ich jako dowodu w sprawie, może to oznaczać wyrok dla sprawcy.
Komis ma obowiązek:
- Udzielić jasnych, zrozumiałych, wyczerpujących i niewprowadzających w błąd informacji na temat samochodu, który sprzedaje.Zapewnić na miejscu warunki techniczno-organizacyjne umożliwiające sprawdzenie stanu auta, jego kompletności i działania podstawowych podzespołów.Odpowiedzieć w ciągu 14 dni na pisemne żądanie usunięcia wad auta czy też odstąpienia od umowy. Jeśli tego nie zrobi, przyjmuje się, że zgodził się z żądaniem.
Odpowiedzialność za wady używanego samochodu
| Sprzedaż konsumencka* (niezgodność z umową) | Zakup od osoby prywatnej (rękojmia) | |
|---|---|---|
| Czas ochrony | 2 lata | 1 rok |
| Umowne ograniczenia odpowiedzialności | do 1 roku | dowolne |
| Całkowite wyłączenie odpowiedzialności sprzedawcy | niemożliwe | możliwe w umowie |
| Odpowiedzialnośc za zatajenie wad | tak | tak |
| Ważne postanowienia | w przypadku wady wynikłej w ciągu 6 miesięcy od kupna sprzedawca ma udowodnić, że winę ponosi kupujący | to kupujący musi udowodnić, że auto ma wadę |
* sprzedaż konsumencka to taka, gdy sprzedawcą jest firma, a kupującym osoba prywatna i kupiona rzecz jest przeznaczona do prywatnego użytku.