Zdarzenie miało miejsce 14 stycznia ok. godz. 22:30. Zatrzymany kierowca został przewieziony na komendę. Był trzeźwy, ale zagubiony: zeznał, że zabłądził, a z opisu jego trasy wynikało, że przejechał drogą ekspresową pod prąd co najmniej 16 km! Okazało się przy tym, że już od jakiegoś czasu szuka go rodzina, która zgłosiła jego zaginięcie i powiadomiona o sytuacji zgłosiła się do Myślenic, aby odebrać starszego pana z komendy. Co więcej, okazało się, że samochód 86-latka nosi świeże ślady uszkodzeń – otarcie na boku – jednak kierowca nie potrafił wyjaśnić, skąd się wzięły.

Uszkodzenia Peugeota jadącego pod prąd w Myślenicach Foto: Policja.pl
Uszkodzenia Peugeota jadącego pod prąd w Myślenicach

Cała sprawa zakończyła się szczęśliwie w przeciwieństwie do innych podobnych tego rodzaju zdarzeń, które kończą się śmiertelnymi wypadkami (w niemal identycznych okolicznościach dwa lata temu zginął na trasie S8 84-letni kierowca, powodując wypadek, w którym dwie inne osoby zostały ranne. Jak zwykle przy okazji takich zdarzeń rodzi się dyskusja: czy prawo jazdy powinno być dożywotnie?

Prawo jazdy na 15 lat, chyba że...

Do 19 stycznia 2013 r. domyślną praktyką było wydawanie bezterminowych praw jazdy, chyba że kierowca miał badania lekarskie ważne krócej np. ze względu na słaby wzrok. Uprawnienia tych kierowców nie zmieniają się – są bezterminowe, o ile w chwili, gdy przechodzili badania lekarskie, cieszyli się nienagannym zdrowiem. I choć w 2028 roku rozpocznie się masowa wymiana praw jazdy na zgodne z nowym wzorem, to jednak nie ogranicza to praw nabytych: ci, którzy mieli w przeszłości bezterminowe uprawnienia, zachowają, je – będą jedynie musieli wymieniać dokument (jak wszyscy) co 15 lat. Z jedną różnicą: starsi kierowcy podczas wymiany praw jazdy nie będą musieli przedstawiać zaświadczenia lekarskiego, młodszych kierowców (którzy mieli prawo jazdy wydane po 19 stycznia 2013 roku) natomiast ten obowiązek nie ominie.

Wyjątek: policjant, jeśli ma wątpliwości co do stanu zdrowia kierowcy, ma prawo poinformować o tym starostę – wówczas kierowca zostaje wysłany na dodatkowe badania lekarskie i jeśli w wyznaczonym terminie nie dostarczy do urzędu zaświadczenia, traci uprawnienia. Tak może być i w opisywanym przypadku: policja poinformowała, że staruszek zostanie wysłany na badania lekarskie.

Dalsza część tekstu pod materiałem wideo

Skoda Octavia z miękką hybrydą. Jak się spisuje taki duet?

Ważność badań kierowcy: do 15 lat, nie dłużej!

Obecnie maksymalny okres, na jaki lekarz może wystawić nam zaświadczenie upoważniające do otrzymania prawa jazdy, to 15 lat. Ale np. cukrzycy dostają zwykle zaświadczenie z terminem ważności nie dłuższym niż 5 lat, lekarz może też (z różnych przyczyn) wydać zaświadczenie ważne np. rok. Wyjątek dotyczy wspomnianych praw nabytych – to taki przywilej siwych włosów...

Czy starsi kierowcy są szczególnie niebezpieczni?

Statystyki tego nie potwierdzają, choć przyznać też trzeba, że są dalekie od doskonałości. Wynika z nich, że wśród dorosłych kierowców to właśnie ci w wieku 60+ powodują najmniejsze zagrożenie na drodze. Dotyczy to zarówno liczb bezwzględnych mówiących wypadkach/zabitych/rannych, jak i wskaźników biorących pod uwagę wielkość populacji. Polskie statystyki nie odpowiadają jednak na pytanie: jakie zagrożenie stwarza kierowca w zależności od wieku w przeliczeniu na liczbę przejechanych kilometrów?

Intuicja i doświadczenie podpowiadają jedynie, że o ile młodsi kierowcy (a zwłaszcza najmłodsi) jeżdżą brawurowo i powodują wypadki pomimo bardzo wysokiej sprawności psychomotorycznej, to starsi przeciwnie: jeżdżą wolno i odpowiedzialnie, mając świadomość własnych słabości, w ekstremalnych sytuacjach tracą jednak orientację i np. wjeżdżają na drogę ekspresową pod prąd, powodując zagrożenie wypadki.

Limit wieku dla kierowców to raczej zupełnie nietrafiony pomysł, jednak obowiązkowe badania lekarskie... cóż, nikomu by nie zaszkodziły!

Wiek sprawców wypadków w Polsce

Grupy wiekowe Wypadki Zabici Ranni Wskaźnik liczby wypadków na 10 000 populacji w 2020 r.
2019 2020 2019 2020 2019 2020
0-6 11 5 - - 12 5 0,02
7-14 289 201 11 5 293 208 0,62
15-17 276 223 14 21 299 244 2,09
18-24 4910 3774 462 431 6409 4714 13,82
25-39 8326 6699 715 659 10 157 7 716 7,83
40-59 7142 5699 593 531 8389 6436 5,51
60 plus 4465 3478 411 353 5162 3802 3,55
b/d 1115 920 20 20 1189 998 -
Źródło: raport Biura ruchu drogowego KGP "WYPADKI DROGOWE W POLSCE W 2020 ROKU"