Wygląda na to, że informacje o zbliżającej się, niechybnej śmierci napędów spalinowych były przesadzone. Wprawdzie Parlament Europejski uchwalił niedawno nowe regulacje, w myśl których nowe auta sprzedawane od 2035 roku na terenie Unii Europejskiej nie będą mogły emitować dwutlenku węgla – co w zasadzie jest jednoznaczne z zakazem sprzedaży aut spalinowych. Tyle że to, co uchwalił Parlament Europejski to wciąż za mało, żeby ta drastyczna zmiana przepisów mogła wejść w życie.
Niemcy protestują, Rada Unii daje sobie czas
Zmiany miała zatwierdzić jeszcze 7 marca Rada Unii Europejskiej i uznawano to w zasadzie za formalność. Do czasu, kiedy na ostatniej prostej Niemcy, a konkretnie niemiecki minister transportu Volker Wissing, nie wyraził sprzeciwu wobec takiego zakazu. Niemiecki polityk przesłał Komisji Europejskiej propozycje rozwiązań, które mają pozwolić na utrzymanie sprzedaży aut spalinowych, ale bez szkody dla środowiska naturalnego.
Trudno się dziwić aktywności niemieckich polityków – z tamtejszych badań opinii publicznej wynika, że 2/3 obywateli jest przeciwnych planowanemu zakazowi, a niemiecki przemysł motoryzacyjny, który przecież produkuje auta nie tylko na rynek europejski, obawia się, że drastyczne ograniczenia dotyczące aut spalinowych, osłabią jego konkurencyjność.
Przy okazji powstała nieformalna koalicja rządów krajów, którym również zależy na tym, żeby całkowity i kategoryczny zakaz sprzedaży aut z napędem spalinowym nie wszedł w życie. Poza Niemcami są to jeszcze Polska, Włochy, Słowacja, Czechy i Bułgaria – efekt jest na razie taki, że na razie głosowanie mające ostatecznie potwierdzić zakaz, zostało odroczone, bez podania konkretnego terminu.
Teraz pojawiły się informacje, że niemiecki rząd otrzymał odpowiedź na swój apel, a w niej propozycję kompromisowego rozwiązania, dzięki któremu będzie można utrzymać generalny zakaz sprzedaży aut emitujących dwutlenek węgla, ale nadal sprzedaż nowych aut z silnikami spalinowymi ma być dopuszczalna. Jak to możliwe, skoro to wbrew fizyce?
Wyjątek dla aut spalinowych, ale na specjalne paliwa
Rozwiązaniem – zgodnie z propozycjami niemieckiego rządu – mają być tzw. e-paliwa. W największym skrócie mają to być paliwa syntetyczne, do których produkcji wykorzystywana jest energia elektryczna pochodząca m.in. ze źródeł odnawialnych, woda oraz dwutlenek węgla. W ogólnym rozrachunku paliwa te mają być neutralne w kwestii emisji dwutlenku węgla – bo dwutlenek węgla emitowany przez auto ma być równoważony przez dwutlenek węgla pobierany do produkcji paliwa.
Niemcy mają spore doświadczenie w produkcji paliw syntetycznych, wytwarzali je na masową skalę w czasie II wojny światowej, kiedy zostali odcięci od źródeł surowców, teraz kilka niemieckich firm inwestuje w produkcję e-paliw, m.in. Porsche niedawno informowało o otwarciu zakładu produkującego zamiennik benzyny przy wykorzystaniu dwutlenku węgla, pary wodnej i energii pozyskiwanej z elektrowni wiatrowej.
Zakład produkujący e-paliwa z dwutlenku węgla, wody i energii elektrycznej z wiatruPorsche
Produkcja e-paliw może być sposobem na zagospodarowanie nadprodukcji prądu, która występuje np. wtedy, kiedy panują warunki, w których instalacje fotowoltaiczne i wiatrowe działają najbardziej efektywnie, a jednocześnie nie ma dużego zapotrzebowania na energię.
Komisja Europejska proponuje: auta spalinowe tak, ale tylko na e-paliwa
Na czym konkretnie polegać ma propozycja kompromisu ze strony Komisji Europejskiej? Z nieoficjalnych wciąż informacji wynika, że nowe samochody spalinowe sprzedawane po 2035 roku mają być tankowane wyłącznie e-paliwami. Tyle że e-paliwa tworzone są z myślą o tym, żeby były zamiennikami paliw ropopochodnych, więc silnik, który jest zdolny do ich spalania, może spalać też benzynę.
Warto przy tym zauważyć, że przecież nikt nie mówi w tej chwili o zakazie użytkowania aut spalinowych po 2035 roku – bo nie ma technicznej ani ekonomicznej możliwości, żeby w ciągu najbliższych kilkunastu lat wymienić wszystkie auta z silnikami spalinowymi, na samochody elektryczne. To oznacza, że po 2035 roku nadal będą musiały funkcjonować stacje benzynowe sprzedające benzynę, olej napędowy czy LPG. Komisja Europejska chce, żeby uniemożliwić tankowanie tych paliw do aut rejestrowanych po 2035 roku.
Z przecieków wynika, że nowe samochody spalinowe sprzedawane po wejściu w życie zaostrzonych przepisów miałyby być wyposażone w zabezpieczenia, które uniemożliwiałyby ich pracę na "nieekologicznych" paliwach. To nie byłoby takie trudne! Zbliżone rozwiązania już funkcjonują w autach, którymi jeździmy na co dzień, np. aktualnie sprzedawane diesle mają wbudowane zabezpieczenia, które uniemożliwiają uruchomienie silnika, jeśli w układzie oczyszczania spalin nie ma czynnika AdBlue potrzebnego do działania katalizatorów redukujących emisję tlenków azotu, mimo że z technicznego punktu widzenia, AdBlue do pracy silnika nie jest potrzebne.
W drugą stronę problemów nie będzie – wszystkie auta z silnikami spalinowymi, także te starsze, będą mogły wykorzystywać e-paliwa. O ile ich dla nich wystarczy....
Wyjątki od zakazu sprzedaży aut spalinowych od 2035 roku. Będzie ich więcej?
Zacznijmy od tego, że nawet według regulacji, które zostały obwieszczone jako zakaz sprzedaży aut spalinowych od 2035 roku, pozostawiono kilka furtek, które sprawiają, że zakaz ten nie był nigdy traktowany ani jako całkowity... ani ostateczny. Jakie były wyznaczone cele i daty?
Wszystkie założenia dotyczą tzw. emisji flotowej, czyli sumarycznej emisji wszystkich aut sprzedawanych w danym roku. To właśnie dlatego niemal wszyscy producenci, którzy chcą mieć wciąż szeroką ofertę aut, muszą wprowadzać do niej auta niskoemisyjne i zeroemisyjne (elektryczne), które w ogólnym rozrachunku pozwalają obniżyć emisję flotową i zrównoważyć np. kiepskie wyniki modeli spalinowych z dużymi silnikami.
- do 2025 roku planowano zmniejszenie flotowej emisji CO2 o 15 proc. względem wartości z 2021 roku;
- w 2026 roku Komisja Europejska miała zweryfikować postępy i perspektywy wprowadzanych ograniczeń;
- do 2030 roku emisje flotowe CO2 mają zostać ograniczone o 55 proc.;
- od 2035 roku nowe auta mają nie emitować już CO2.
Zwolnienia dla aut sportowych, ciężarówek, autobusów
W opracowywanych przepisach przewidziano wyjątki m.in. dla producentów, którzy wytwarzają mniej niż 1 tysiąc aut rocznie – mówi się, że może to być ukłon w stronę m.in. włoskich manufaktur pokroju Ferrari.
Ograniczenia mają dotyczyć aut osobowych i lekkich pojazdów dostawczych, w przypadku samochodów ciężarowych czy autobusów pojawiają się dopiero pierwsze projekty z bardziej odległymi terminami, bo nawet unijni eksperci uważają, że pełne przestawienie rynku na pojazdy bezemisyjne, w tak krótkiej perspektywie. Na razie mówi się o obniżeniu od 2040 roku flotowych emisji z aut ciężarowych o 90 proc. w stosunku do wartości z 2019 roku, a i to ma być przesadnie ambitnym celem.
Czy zakaz ma dotyczyć używanych aut spalinowych?
Zakazy nie będą obejmowały aut osobowych zarejestrowanych przed 2035 rokiem – samochody używane są więc bezpieczne. Nie są planowane też ograniczenia w obrocie autami używanymi, które były już zarejestrowane na terenie UE.
Tak naprawdę nie ma też być zakazu sprzedaży, a zakaz rejestracji aut, które nie spełniają norm emisyjnych – a to oznacza, że np. samochody sportowe przeznaczone do użytku poza drogami publicznymi, np. na torach, nadal będą mogły mieć silniki spalinowe na paliwa ropopochodne.
Oczywiście, jak to zwykle bywa, nie ma mowy o ograniczeniach emisyjnych dla pojazdów służb specjalnych, wojska.
