Niepozorny pasek rozrządu jest jednym z najważniejszych podzespołów silnika. Nie tylko przenosi napęd z wału korbowego na wałek rozrządu, lecz także synchronizuje pracę tych dwóch elementów. W wyniku jego zerwania lub przeskoczenia o kilka zębów zawory zazwyczaj zderzają się z tłokami. Taka kolizja może oznaczać zniszczenie silnika!
Kiedy trzeba wymieniać pasek rozrządu?
Najgorsze jest to, że do zerwania paska dochodzi zwykle bez ostrzeżenia. To dlatego producenci dokładnie określają przebieg i czas, po którym należy go wymienić wraz ze współpracującymi z nim elementami. Przeciąganie okresów między wymianami jest ryzykowne, a niekiedy okazuje się nawet, że... zalecenia producentów są zbyt optymistyczne! Zdarza się, że po jakimś czasie (i tysiącach przedwcześnie zerwanych pasków w autach klientów) firmy skracają okresy między wymianami. To jeden z powodów, dla których przeglądy warto powierzać profesjonalnym warsztatom, gdyż trzymają one rękę na pulsie i na bieżąco śledzą zmieniające się wytyczne producentów.
Co może zniszczyć pasek?
Interwały są określane z myślą o silnikach w dobrej kondycji. Paskom szkodzi m.in. kontakt z olejem lub paliwem, brud, zbyt wysoka temperatura, a w wielu modelach – np. zbyt niskie ciśnienie oleju, wpływające na pracę hydraulicznego napinacza. Częstym powodem zerwania paska jest jego zaolejenie na skutek wycieku oleju z silnika. To dlatego przy okazji wymiany paska powinno się profilaktycznie wymieniać wszystkie uszczelniacze znajdujące się w okolicy rozrządu!
Jak wymienić napęd rozrządu?
Choć zasada działania paska rozrządu okazuje się prosta, jego wymiana to często „wyższa szkoła jazdy”. Mechanik musi zadbać m.in. o to, żeby po zdemontowaniu paska nie zmieniło się wzajemne położenie wału korbowego i wałka rozrządu. Amatorzy często starają się to osiągnąć, malując na kołach napędu rozrządu i na silniku znaki, które mają pomóc w ponownym ustawieniu elementów. W wielu silnikach margines błędu jest jednak tak mały, że stosowanie tej metody okazuje się loterią, w której stawką jest zniszczenie jednostki napędowej. Profesjonalne serwisy stosują zestawy blokad, które dają pewność, że po wymianie paska zawory nie zderzą się z tłokami.
Ponieważ napęd rozrządu to układ współpracujących z sobą elementów, jest on tylko tak niezawodny, jak najsłabsza jego część. Dlatego też poza samym paskiem należy w porę wymieniać współpracujące z nim podzespoły. W zależności od konkretnego silnika mogą to być rolki, napinacz (mechaniczny lub hydrauliczny) oraz Pompa wody (jeśli jest napędzana przez pasek). Nawet jeżeli elementy te wydają się sprawne, pozostawienie ich grozi tym, że po jakimś czasie zawiodą i spowodują zerwanie nowego paska.
To warto wiedzieć o paskach rozrządu
- Kolizja zaworów z tłokami to typowy efekt zerwania paska rozrządu. Skutki mogą być różne: od pogięcia części zaworów aż po połamanie wałków rozrządu, roztrzaskanie głowicy, przedziurawienie tłoków czy zniszczenie bloku silnika. Najczęściej kompleksowa naprawa okazuje się nieopłacalna – taniej jest wymienić silnik. Uwaga! Zdarzają się tzw. silniki bezkolizyjne, w których nawet po zerwaniu paska zawory nie stykają się z tłokami.
- Przeskoczenie paska rozrządu może być skutkiem usterki napinacza lub błędnego montażu. W zależności od rodzaju silnika i tego, o ile ząbków pasek przeskoczył, efekty mogą się ograniczać np. do zakłócenia pracy motoru czy problemów z rozruchem. Zdarzają się jednak takie konsekwencje, jak w wyniku zerwania paska.
- Usterki osprzętu paska, czyli np. zatarcie łożysk rolek, niesprawne napinacze czy zepsuta pompa wody, mogą uszkodzić nowy pasek.
- Uwaga na cenę wymiany. W wielu nowych samochodach wymiana paska rozrządu jest niezwykle pracochłonna, bo wymaga rozmontowania „połowy auta”. Wycena usługi sięgająca kilku tysięcy złotych nie musi oznaczać próby naciągnięcia klienta na niepotrzebne wydatki. Z kolei podejrzanie atrakcyjna oferta może wynikać z tego, że usługa nie będzie wykonana zgodnie z zaleceniami producenta.
- Zdjątego nie warto ponownie zakładać! Jeśli z jakiegoś powodu, np. nieplanowanej wymiany pompy wody czy uszczelki pod głowicą, trzeba zdjąć pasek rozrządu, to przy ponownym składaniu silnika powinno się zamontować nowy napęd rozrządu.
- W komplecie lepiej. Renomowani producenci oferują zestawy napędu rozrządu, zawierające wszystkie potrzebne elementy.
Zdaniem eksperta:
Tomasz Ziomek, Bosch Service Auto Centrum Ziomek Trzebinia; Gdy konieczna jest wymiana paska rozrządu, nie wolno zapominać o współpracujących z nim kołach pasowych, napinaczach i pompie wody. Po kilkudziesięciu tysiącach kilometrów każdy z tych elementów może być już zużyty i prawdopodobnie nie wytrzyma do kolejnej planowej wymiany paska.
Warto wiedzieć, że gdy będzie trzeba pozaplanowo wymienić pompę wody, prawdopodobnie do zmontowania układu potrzebny będzie kolejny nowy pasek rozrządu i inne jego komponenty. W takich sytuacjach widać, jak mszczą się pozorne oszczędności.
Ponieważ wymiana napędu rozrządu jest bardzo pracochłonna, a jego awaria grozi zniszczeniem silnika, stanowczo odradzam używanie niemarkowych części zamiennych – dotyczy to nie tylko samego paska, lecz także wszystkich współpracujących z nim części. Przy okazji wymiany napędu rozrządu zawsze przekonujemy klientów do tego, żeby zdecydowali się na wymianę również pasków napędu akcesoriów – klimatyzacji, wspomagania, alternatora.
Choć nie współpracują one bezpośrednio z rozrządem, zdarza się tak, że zerwany pasek akcesoriów (klinowy lub wielorowkowy) niszczy znajdującą się w pobliżu obudowę rozrządu, a jego fragmenty wkręcają się w napęd rozrządu, powodując jego zerwanie. Profilaktyczna wymiana pozwala tego uniknąć.
Galeria zdjęć
1/4 Pasek zrywa się z reguły bez ostrzeżenia. Taka awaria najczęściej prowadzi do zniszczenia silnika
2/4 Po zerwaniu paska tłoki mogą zderzyć się z zaworami. To poważna awaria!
3/4 Wraz z paskiem rozrządu należy wymienić również współpracujące z nim elementy.
4/4 W zestawie najbezpieczniej. Renomowani producenci oferują paski w kompletach ze wszystkimi elementami, które należy wraz z nimi wymienić.
