- Jeśli naprawa samochodu powinna być wykonana w autoryzowanym warsztacie, to ubezpieczyciel ma obowiązek zapłacić za naprawę samochodu według wyceny autoryzowanego warsztatu
- Właściciel auta może przyjąć pełne odszkodowanie, a potem naprawić auto gdzie chce i jak chce, albo w ogóle go nie naprawiać
Sąd Najwyższy za jednym razem załatwił kilka spraw – i w każdym przypadku w taki sposób, że ubezpieczyciele, kombinujący od lat, nie będą zadowoleni. Wysokość odszkodowania nie zależy od wykonania naprawy, jeśli szkoda jest pokrywana z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy. Nie można też pomniejszać odszkodowania o dostępne, ale niewykorzystane przez poszkodowanego rabaty.
Czy musisz naprawić samochód, by dostać pełne odszkodowanie z OC sprawcy?
Ubezpieczyciele praktykują co najmniej kilka sposobów rozliczenia szkody, nierzadko oferując pełne odszkodowanie tylko w przypadku, gdy poszkodowany przedstawi rachunki za naprawę. Jak można to zrobić inaczej? Np. metodą kosztorysową – czyli wypłacić odszkodowanie na podstawie hipotetycznych kosztów naprawy – zgodnie z wyliczeniem warsztatu. Tylko jakiego warsztatu: autoryzowanego, który co do zasady jest droższy, czy też taniego warsztatu, w którym koszt roboczogodziny jest trzy razy mniejszy i idzie za tym odpowiednio niższa jakość usługi?
Dalsza część tekstu pod filmem:
SN stwierdził, że wysokość odszkodowania powinna być wyliczana na dzień wystąpienia szkody i na wysokość tego odszkodowania nie mają wpływu czynności podejmowane przez właściciela uszkodzonego samochodu – czyli naprawienie go czy też rezygnacja z naprawy. Właściciel samochodu ma prawo naprawić go, ale może też zrezygnować z naprawy bądź też zdecydować się na naprawę najniższym możliwym kosztem. To jednak nie powinno mieć wpływu na wysokość odszkodowania: jego wysokość może być ustalona na podstawie kosztorysu, nawet gdy poszkodowany już zdążył naprawić samochód w dowolny sposób.
Sąd Najwyższy:
Ustalenie wysokości odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jako równowartości hipotetycznych kosztów naprawy jest dopuszczalne także wtedy, gdy poszkodowany naprawił pojazd.
Rzecznik Finansowy tłumaczy, że SN potwierdził, iż fakt dokonania albo zaniechania naprawy nie ma znaczenia dla wysokości odszkodowania. Powinna ona odpowiadać zasadzie pełnej kompensacji i być wyliczana na dzień powstania szkody. Dodatkowo nie ma przeszkód, by przy wycenie brać pd uwagę ceny części oryginalnych.
"W praktyce oznacza to, że zakład ubezpieczeń powinien wyliczyć i wypłacić odszkodowanie według stanu na dzień wystąpienia szkody. Jeśli do naprawy auta zgodnie z zasadami powinny być użyte części oryginalne, a naprawa powinna być przeprowadzona w ASO, to właśnie takie koszty powinien uwzględniać kosztorys. Poszkodowany ma prawo zdecydować, że chce naprawić auto z użyciem tzw. zamienników w warsztacie niezależnym lub nawet zrezygnować z naprawy "– wyjaśnia Aleksander Daszewski z biura Rzecznika Finansowego.
Czy ubezpieczyciele mogą obniżać odszkodowanie o "rabaty" warsztatów?
Tak naprawdę chodzi nie o rabat dla poszkodowanego, lecz o obniżkę odszkodowania. Kilka lat temu ubezpieczyciele wpadli na pomysł, aby zawierać umowy z różnymi warsztatami. Jeśli np. jakiś warsztat dogadał się z ubezpieczycielem, że udzieli 15 proc. rabatu na naprawę błotnika, to automatycznie ubezpieczyciel potrącał 15 proc. odszkodowania wszystkim poszkodowanym, którzy potencjalnie mogliby skorzystać z usług tego warsztatu podczas naprawy błotnika. A jeśli ktoś trafił do innego warsztatu i rabatu nie dostał, to jego strata.
Pytanie do Sądu Najwyższego brzmialo:
"Czy dopuszczalne jest przyznanie poszkodowanemu odszkodowania z tytułu kosztów naprawy uszkodzonego samochodu z uwzględnieniem rabatów na części zamienne i materiał lakierniczy, które ubezpieczyciel z ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego, ponoszący odpowiedzialność za szkodę, proponuje i udostępnia poszkodowanemu?"
A oto odpowiedź SN:
Wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z tytułu kosztów naprawy pojazdu może uwzględniać rabaty na części zamienne i materiał lakierniczy oferowane przez podmioty współpracujące z ubezpieczycielem tylko wtedy, gdy skorzystaniu z nich nie sprzeciwia się uzasadniony interes poszkodowanego.
I jeszcze stanowisko Rzecznika Finansowego:
"Jeśli przyjmujemy, że do uzyskania odszkodowania w pełnej wysokości nie jest konieczne naprawienie pojazdu, to z oczywistych względów przy jego wyliczaniu nie powinny być stosowane rabaty i upusty dostępne w momencie podejmowania naprawy. Dodatkowo z naszej praktyki wynika, że wskazywane w kosztorysach rabaty i upusty, nie zawsze są realne. Zakłady ubezpieczeń w toku postępowania sądowego w szeregu przypadków nie są w stanie udowodnić możliwości ich zastosowania".
Czy ubezpieczyciel może obniżyć odszkodowanie o VAT?
Także na to pytanie odpowiedział Sąd Najwyższy: otóż tak, ubezpieczyciel może obniżyć odszkodowanie o VAT, ale tylko wtedy, gdy poszkodowany naprawił samochód i nie zapłacił tego podatku. Jeśli przy naprawie samochodu trzeba zapłacić podatek VAT, to ubezpieczyciel nie może obniżyć odszkodowania o VAT.
Sąd Najwyższy:
Odszkodowanie przysługujące z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych nie obejmuje kwoty podatku od towarów i usług, jeżeli poszkodowany poniósł już koszty naprawy pojazdu, a zapłacona przez niego cena nie została powiększona o ten podatek.
I jeszcze komentarz przedstawiciela Rzecznika Fiunansowego:
"Sąd w ustnym uzasadnieniu nie odniósł się do kwestii uwzględniania podatku VAT przy rozliczeniu na kosztorys. Można więc przyjąć, że ugruntowana bogatym orzecznictwem zasada nie budzi wątpliwości. To znaczy, że można odebrać pełne odszkodowanie uwzględniające VAT i np. naprawić auto systemem gospodarczym lub zrezygnować z jego naprawy i sprzedać uszkodzone. Poszkodowany ma prawo dysponować swoim majątkiem i nie powinno to ograniczać wysokości wypłacanego mu odszkodowania".
