• Od 12 września zaczyna obowiązywać nowy wzór naklejek uprawniających do wjazdu do stref czystego transportu
  • Poprzedni wzór naklejek pozostaje ważny do 2029 r.
  • Wyjaśniamy, których kierowców obowiązują naklejki
  • Wskazujemy również, jakie kary grożą za ich brak

Pierwsza w Polsce Strefa Czystego Transportu zaczęła działać w Warszawie 1 lipca 2024 r. W wydzielonym obszarze poruszać się mogą wyłącznie pojazdy, które spełniają odpowiednie wymogi, dotyczące emisji spalin.

Dla pojazdów uprawnionych do poruszania się w Strefie Czystego Transportu (a więc w tej chwili jedynie dla samochodów, które chcą wjechać do strefy wyznaczonej w obrębie Warszawy) wydawane są specjalne naklejki, które trzeba umieścić w lewym dolnym rogu przedniej szyby pojazdu.

Dalsza część tekstu pod materiałem wideo:

AS Pit Stop: Pikantne nowości na jesień

Strefa Czystego Transportu — 12 września zmiana przepisów

Pierwsza w Polsce Strefa Czystego Transportu od 1 lipca 2024 r. funkcjonuje w Warszawie, ale podobne strefy mają powstać także w innych polskich miastach. Aktualnie na liście Głównego Inspektoratu Ochrony i Środowiska są: Warszawa (gdzie SCT już funkcjonuje) oraz Kraków, Wrocław i Katowice.

Do wjazdu do Strefy Czystego Transportu w Warszawie uprawnia spełnienie odpowiednich norm Euro, wg ustawy, wynikający z roku produkcji pojazdu.

Przepisy określające wymogi wjazdu do strefy opisujemy na podstawie warszawskiej SCT, którą powołano w Uchwale Rady Warszawy z 7 grudnia 2023 r. Kolejne SCT, które powstaną w Polsce, powoływane będą przez uchwały odpowiednich władz i ograniczenia w nich zawarte mogą się różnić od wymogów warszawskiej SCT.

W pierwszym z pięciu etapów wdrażania warszawskiej strefy, do wjazdu do niej uprawnione są pojazdy z silnikiem benzynowym (w tym LPG), które spełniają normę Euro 2 lub były wyprodukowane nie wcześniej niż w 1997 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 27 lat) oraz pojazdy z silnikiem Diesla (w tym LPG), które spełniają normę przynajmniej Euro 4 lub były wyprodukowane nie wcześniej niż w 2005 r. (tj. maksymalny wiek pojazdu w roku wdrożenia – 19 lat).

Wyróżnikiem uprawniającym do wjazdu do strefy jest naklejka na przednią szybę pojazdu. Warszawski Zarząd Dróg Miejskich wydał już ponad 2 tys. naklejek, jednak w związku trudnościami z wydrukowaniem pierwotnego wzoru nalepek, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, rozporządzeniem z 12 sierpnia 2024 r. zmieniło jego wzór na prostszy do wydrukowania na powszechnie dostępnym sprzęcie.

Autorzy rozporządzenia w ocenie skutków regulacji stwierdzili — Główną uwagą były trudności wydrukowania nalepki na powszechnie dostępnym sprzęcie poligraficznym. Dlatego przyjmując możliwości techniczne urzędów Ministerstwo Klimatu i Środowisko zaproponowało zmianę wzoru nalepki. Przygotowany został nowy, prostszy wzór, co ułatwi wydruk nalepek przez gminy.

Nieaktualny wzór naklejki Foto: Ministerstwo Klimatu i Środowiska / Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Nieaktualny wzór naklejki

Dlatego też przygotowano nowy wzór naklejki. Jak czytamy w rozporządzeniu Ministerstwa Klimatu i Środowiska w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1308:

Nalepka dla pojazdów uprawnionych do wjazdu do strefy czystego transportu zawiera informacje dotyczące: rodzaju paliwa, roku produkcji, numeru rejestracyjnego pojazdu, dla którego została ona wydana, nazwę gminy ustanawiającej strefę czystego transportu oraz oznaczenie "SCT".

Nowy wzór naklejki uprawniającej do wjazdu do SCT Foto: Rządowe Centrum Legislacji
Nowy wzór naklejki uprawniającej do wjazdu do SCT

Informacje zawarte we wzorze nalepki dla pojazdów uprawnionych do wjazdu do strefy czystego transportu oraz ich kolejność:

  • rodzaj paliwa: 1) Pb – benzyna; 2) D – olej napędowy; 3) M – mieszanka (paliwo-olej); 4) LPG – gaz płynny (propan-butan); 5) CNG – gaz ziemny sprężony (metan); 6) H – wodór; 7) LNG – gaz ziemny skroplony (metan); 8) BD – biodiesel; 9) E85 – etanol; 10) EE – energia elektryczna; 11) N – inne; 12) oznaczenie rodzajów paliw zasilających pojazd, np. Pb+LPG albo Pb+EE itd., ze wskazaniem odpowiednio na rodzaj pierwszego paliwa oraz rodzaj drugiego paliwa alternatywnego – dla pojazdów zasilanych więcej niż jednym rodzajem paliwa,
  • rok produkcji pojazdu,
  • numer rejestracyjny pojazdu,
  • nazwa gminy ustanawiającej strefę czystego transportu,
  • oznaczenie "SCT".

Nowa nalepka będzie stosowana przez gminy, które zdecydują się ustanowić strefę czystego transportu.

Dla kierowców, którzy zostały wydane kierowcom przed wejściem w życie nowych przepisów, zachowują ważność nie dłużej niż przez 5 lat od wejścia w życie aktualnego rozporządzenia. Osoby, które je pobrały, mogą więc "spać spokojnie". Nowe trzeba będzie wyrobić dopiero w 2029 r.

Naklejki uprawniające do wjazdu do Strefy Czystego Transportu

Wbrew powszechnym informacjom, nie wszyscy, którzy chcą wjechać do Strefy Czystego Transportu, muszą mieć odpowiednią naklejkę umieszczoną na szybie samochodu. Co więcej — zdecydowana większość samochodów nie musi jej mieć w ogóle.

Naklejki na przednią szybę nie są obowiązkowe dla wszystkich kierowców, którzy chcą wjechać do strefy. Samochody spełniające wymogi SCT od 1 lipca 2024 r., czyli ok. 97 proc. wszystkich pojazdów, nie potrzebują posiadać żadnej nalepki, a ich właściciele nie muszą wypełniać żadnych dodatkowych dokumentów, ponieważ pojazd spełniający wymogi uchwały w zakresie norny Euro lub roku produkcji nie musi posiadać nalepki. Kontrolę wjazdu do strefy czystego transportu prowadzi Straż Miejska lub policja.

Wjazd pojazdu do SCT weryfikowany będzie za pomocą dostępu do Centralnej Ewidencji Pojazdów oraz za pomocą wspomnianych już nalepek wydawanych dla starych pojazdów, które spełniają kryteria dla wyjątków od wymogów SCT.

Naklejkę na przednią szybę samochodu muszą mieć jedynie osoby, których pojazdy nie spełniają wymogów wjazdu do strefy lub podlegają pod specjalne wyjątki od jej wymogów.

Naklejkę na przedniej szybie samochodu muszą mieć więc wyłącznie osoby, których samochód nie spełnia jej wymogów, ale jednocześnie jest z nich wyłączony. Listę wyłączeń można znaleźć poniżej:

Wyjątki i ulgi od wymogów Strefy Czystego Transportu

Mieszkańcy Warszawy

Do końca 2027 r. z zasad obowiązujących w SCT zwolnione będą osoby zameldowane (na pobyt czasowy lub stały) i płacące podatki w Warszawie. Pod uwagę brane jest zeznanie podatkowe PIT lub zaświadczenie z urzędu skarbowego. Zwolnienie to dotyczy także pojazdów, których data ostatniej rejestracji jest wcześniejsza niż 1 stycznia 2024 r.

Osoby prawne

Do końca 2027 r. są zwolnione z zasad obowiązujących w SCT firmy płacące podatki w Warszawie z siedzibą w Warszawie. Zwolnienie dotyczy pojazdów, których data ostatniej rejestracji jest wcześniejsza niż 1 stycznia 2024 r.

Seniorzy

Będą zwolnieni bezterminowo z zasad obowiązujących w SCT.

Warunki:

  • osoby powyżej 70. roku życia (do końca 2023 r. ukończyły 70 lat);
  • pojazd jest własnością lub współwłasnością najpóźniej od dnia 31 grudnia 2023 r.;
  • senior kieruje pojazdem lub jest jego pasażerem;
  • senior może wskazać do objęcia wyłączeniem jeden pojazd.

Pojazdy zabytkowe i historyczne

Takie pojazdy będą mogły wjechać do SCT.

Pojazdy specjalne

Pojazdy specjalne (np. pomoc drogowa, karawan pogrzebowy) będą mogły wjechać do SCT.

Przypadki losowe

Osoby udające się do SCT w przypadkach losowych, takich jak np. dojazd do szpitala, lekarza, miejsca zdawania matury, będą mogły wjechać przez 4 dni w roku.

Wyjątki ustawowe

Do SCT będą mogły wjeżdżać:

  • służby (np. pogotowie, policja, straż pożarna, straż graniczna);
  • pojazdy, którymi poruszają się osoby z niepełnosprawnością;
  • inne (np. autobus szkolny oznaczony odpowiednią tabliczką).

Ile kosztuje naklejka SCT

Za wydanie nalepki służącej do oznaczenia pojazdów, które mogą wjeżdżać do SCT, ustalono opłatę w wysokości 5 zł.

Jak uzyskać nalepkę SCT?

Jeśli nasz pojazd spełnia wymienione wyżej wymogi wyłączenia od przepisów obowiązujących w strefie, wtedy konieczne jest wyrobienie zielonej naklejki i naklejenie jej na przednią szybę samochodu.

Warunki uzyskania nalepki dla mieszkańców są następujące. Nalepkę uprawniającą do wjazdu do SCT może uzyskać:

  • właściciel lub współwłaściciel jest zameldowany na pobyt stały, lub czasowy w Warszawie;
  • data ostatniej rejestracji pojazdu nastąpiła przed 1 stycznia 2024 r. (wyjątkiem jest przerejestrowanie pojazdu, które nie wiąże się z przeniesieniem własności), auto nie musi być zarejestrowanie w Warszawie;
  • warunkiem jest także rozliczanie podatków w Warszawie.

Gdzie złożyć wniosek o nalepkę SCT?

Wniosek o nalepkę, potwierdzającą prawo do wyłączenia, można złożyć:

  • przez internet za pomocą strony SprawdzSCT.zdm.waw.pl. Panel pozwala na sprawdzenie, czy dany samochód w ogóle potrzebuje mieć naklejkę, a następnie umożliwia złożenie wniosku.
  • w głównej siedzibie ZDM przy ul. Chmielnej 120 w godzinach od 7.30 do 15.30.

Kary za brak naklejki

Kolejną informacją, oprócz tej o "obowiązkowości" naklejek uprawniających do wjazdu do SCT jest rzekoma kara za jej brak. Te informacje także należy zweryfikować oraz doprecyzować. Pomimo takich informacji napływających z różnych stron, za brak nalepki nie grozi kara. Jak informuje warszawski Urząd Transportu:

Za brak nalepki nie ma kary. Mandat grozi za jazdę po Strefie pojazdem, który nie powinien do niej wjechać. Jeśli auto może jeździć po SCT, ale właściciel nie zdążył umieścić na aucie nalepki, nie grozi mu za to mandat.

Po 1 lipca 2024 r. ok. 97 proc. wszystkich samochodów jeżdżących po Warszawie nie będzie potrzebowało nalepki SCT.

Na część samochodów będzie można uzyskać wyłączenie spod zasad Strefy — po ich zgłoszeniu i przedstawieniu odpowiednich dokumentów numery rejestracyjne tych pojazdów zostaną zapisane, jako oznaczenia pojazdów dopuszczonych do poruszania się po Strefie i uprawnionych do pozyskania nalepki.

Jeśli jednak właściciel takie zgłoszonego auta nie zdąży umieścić nalepki na samochodzie czy nie zdąży jej otrzymać, nie grozi mu za to kara. Mandat można dostać za jazdę po Strefie autem nieuprawnionym, ale nie za brak nalepki. Jeśli auto uprawnione do nalepki zostało zgłoszone, może poruszać się po SCT, nawet jeśli nalepki na pojeździe nie ma.

Mandat grozi więc tylko za jazdę w Strefie Czystego Transportu samochodem, który nie spełnia jej wymogów, a nie za sam brak naklejki. Za złamanie przepisów dotyczących SCT, zgodnie z art. 96c Kodeksu wykroczeń grozi kara w wysokości do 500 zł.

Jednak nie każdy wjazd do SCT samochodem, który nie może się po niej poruszać będzie karany. Jak informuje Urząd m.st. Warszawy:

Każdy będzie miał możliwość wjazdu do SCT cztery razy w ciągu roku kalendarzowego, niezależnie od tego, czy auto spełnia normy emisji spalin. Nie będzie potrzeby zgłaszania nigdzie takiego okazjonalnego wjazdu.

Dzięki kontrolom (tradycyjnym i elektronicznym), służby będą mogły ustalić, że dany samochód wjechał już cztery razy w roku, od piątego razu powinien otrzymać mandat za wjazd do strefy bez uprawnień.