Pierwszy diesel Mercedesa z wtryskiem paliwa typu common rail został zaprezentowany pod koniec 1997 roku. Był to motor 2.1 CDI o kodzie OM 611, który dał początek całej rodzinie silników. Łącznie z autami dostawczymi i późniejszymi wersjami (serie OM 646 i OM 651) zakres mocy, w jakiej silnik występuje na rynku, to od 82 do 204 KM.
W zależności od tej wartości oznaczenie handlowe przybierało różną postać, np. 180 CDI, 200 CDI, 220 CDI lub 250 CDI. Występuje też jako BlueTEC lub BlueEFFICIENCY. Pierwsze zmiany Początkowo silnik ten miał pojemność 2151 cm³ i rozwijał moc 102 lub 125 KM.
Zastosowano w nim: układ wtryskowy firmy Bosch z elektromagnetycznymi wtryskiwaczami (CR I generacji), system recyrkulacji spalin i doładowanie turbosprężarką. Rozrząd jest napędzany łańcuchem, co obniża koszty obsługi. W 1999 r. wprowadzono wersje o mocy 115 i 143 KM, a trzy lata później pojawiła się kolejna generacja silnika 2.1 CDI (symbol OM 646) osiągająca 122 i 150 KM – później też inne.
Silnik ma: common rail nowszej generacji, elektryczny zawór EGR i alternator chłodzony cieczą. Najnowszy motor 2.1 CDI został oznaczony symbolem OM 651 i zadebiutował w 2008 roku. To praktycznie zupełnie nowa jednostka, w której zmieniono średnicę cylindra (zmniejszona do 83 mm) i skok tłoka (wydłużony do 99 mm). Pojemność skokowa tej wersji wynosi 2143 cm3. Stopień sprężania obniżono do 16,2:1. Silnik w dalszym ciągu ma żeliwny kadłub i głowicę z lekkich stopów.
Nowy motor to bardzo zaawansowana i przez to droższa w naprawach konstrukcja – ma dwie turbosprężarki (powyżej 143 KM), w których ciśnienie doładowania dochodzi do 2 barów. Jednorzędowy łańcuch rozrządu umieszczono z tyłu silnika, od strony sprzęgła (wałki wyrównoważające napędzane są kołami zębatymi).
W mocniejszych wariantach zastosowano piezoelektryczne wtryskiwacze firmy Delphi (ciśnienie wtrysku podniesiono do 2000 barów). Przyjemnie na co dzień Od strony eksploatacyjnej diesle 2.1 CDI sprawują się dość dobrze. Przede wszystkim wtrysk common rail zapewnia wysoką kulturę pracy i niskie zużycie paliwa. Oczywiście, zależy ono od wariantu mocy i masy auta. W przypadku klasy C średnie spalanie w wersji 143-konnej wynosi około 7 l/100 km. Wbrew obiegowym opiniom układ wtryskowy nie jest wyjątkowo awaryjny ani bardzo kosztowny w naprawie.
Mechanicy podkreślają, że na rynku wtórnym większość Mercedesów z tym dieslem ma znacznie większy przebieg, niż pokazuje licznik, stąd rozczarowanie niektórych klientów. Do przebiegu 150 tys. km stosunkowo rzadko zawodzi Turbosprężarka i dwumasowe koło zamachowe. Problemy pojawiły się w najnowszych silnikach OM 651, ale nie oznacza to, że jednostki te przestały być atrakcyjne – kłopoty dotyczyły głównie niektórych wtryskiwaczy (większość niesprawnych została już wymieniona) oraz wycieków płynu chłodzącego. Koszty wymiany wtryskiwaczy częściowo pokrył producent wadliwych części – Delphi.
Silnik 2.1 CDI - Typowe usterki
Najczęściej użytkownicy Mercedesów z dużym przebiegiem i silnikiem 2.1 CDI mają problemy z porannym odpaleniem lub spadkiem mocy. W obydwu przypadkach przyczyn może być kilka, ale zazwyczaj utrudniony rozruch to wina spadku ciśnienia w układzie wtryskowym, spowodowanego usterką pompy, wtryskiwaczy lub zaworu wysokiego ciśnienia.
Za spadek mocy może też odpowiadać system klapek kierujących przepływem powietrza przez kolektor ssący. W przypadku aut wyposażonych w filtr cząstek stałych (początkowo w ogóle nie był stosowany, od 2003 r. pojawił się w niektórych autach, później – już seryjnie) jeżdżących tylko w mieście pojawiają się problemy z jego wypalniem, a także z rozrzedzaniem oleju paliwem.
Problemy nasiliły się po wprowadzeniu jednostki OM 651 – po około 50 tys. km uszkodzeniu ulegały wtryskiwacze. Niektóre źródła podają, że kłopoty dotyczyły 300 tys. aut!
Koło alternatora
- objawy - Koło pasowe alternatora ma sprzęgło jednokierunkowe, które często ulega uszkodzeniu. Towarzyszy temu hałas, a zwlekanie z wymianą może przyspieszyć zużycie napinacza paska.
- naprawa - Usunięcie awarii nie jest skomplikowane ani przesadnie kosztowne. Trzeba wymienić koło, które kosztuje mniej niż 250 zł.
Elektrozawory
- objawy - Zawory elektryczne regulujące wartość podciśnienia wykorzystywane są m.in. do sterowania wydajnością turbosprężarki i zaworu EGR (starsze silniki 2.1 CDI). Czasami zawodzą i powodują spadek mocy. Naprawa jest szybka i niedroga.
- naprawa - Należy zlokalizować uszkodzony zawór i wymienić go na sprawny – koszt zazwyczaj nie przekracza 200 zł.
Wtryskiwacze
- objawy - Kłopot z uruchomieniem silnika, nierówna praca, nadmierne dymienie.
- naprawa - Wtryskiwacze można regenerować (koszt około 300 zł za sztukę) lub wymienić na nowe (dostępne również poza ASO). Większy problem pojawia się wtedy, gdy uszkodzą się uszczelki pod wtryskiwaczami. Wyjęcie wtryskiwaczy jest wówczas kłopotliwe, a w głowicy powstają trudne do usunięcia ubytki – konieczne jest frezowanie.
Temostat
- objawy - Zbyt wolne rozgrzewanie się silnika – termostat otwiera się np. już przy temperaturze płynu 45oC. Uwaga! Kupując ten element, trzeba zawsze posługiwać się numerem katalogowym – termostat wielokrotnie zmieniano.
- naprawa - polega na wymianie termostatu – koszt poza ASO: ok. 250-300 zł.
Silniki OM 651
- objawy - Silnik przechodzi w tryb pracy serwisowej, wycieki płynu chłodzącego, przegrzanie silnika.
- naprawa - Krótko po uruchomieniu produkcji nowego silnika 2.1 okazało się, że piezoelektryczne wtryskiwacze produkowane przez Delphi są wadliwe. Trzeba ustalić, który wtryskiwacz uległ uszkodzeniu, i wymienić go (z braku części również stacje Mercedesa wymieniały je pojedynczo). Za wyciek płynu chłodzącego najczęściej odpowiada Pompa wody, należy ją więc wymienić.
Klapki w „dolocie”
- objawy - Brak dynamiki, problemy z pracą silnika (oberwane klapki mogą go uszkodzić).
- naprawa - Większość silników ma system klapek w układzie dolotowym. Z biegiem czasu ulegają one deformacji i pękają, co powoduje m.in. spadek mocy odczuwalny podczas gwałtownego przyspieszania. Niestety, z powodu braku części trzeba wymienić cały kolektor, co bardzo podwyższa koszt naprawy – nawet 2500 zł.
Silnik 2.1 CDI dane techniczne cz. 1
Aby przeglądać tabelę, przesuń kolumny w lewo.
| 200 CDI | 200 CDI | 180 CDI | 200 CDI | 220 CDI | 200 CDI | |
| Lata produkcji | 1998-2007 | 1999-2003 | od 2010 r. | 2002-10 | 1997-2000 | 2007-09 |
| Silnik – typ, liczba zaworów | t.diesel R4/16 | t.diesel R4/16 | t.diesel R4/16 | t.diesel R4/16 | t.diesel R4/16 | t.diesel R4/16 |
| Pojemność skokowa | 2151/2148 | 2148 | 2143 | 2148 | 2151 | 2148 |
| Stopień sprężania | 19:1 | 18:1 | 16,2:1 | 18:1 | 19:1 | 17,5:1 |
| Typ rozrządu | DOHC | DOHC | DOHC | DOHC | DOHC | DOHC |
| Moc maks. (kW/KM/obr./min) | 75/102/4200 | 85/115/4200 | 88/120/2800 | 90/122/4200 | 92/125/4200 | 100/136/3800 |
| Maks. mom. obr. (Nm/obr./min) | 235/1500 | 250/1400 | 300/1400 | 270/1600 | 300/1800 | 270/1600 |
| Rodzaj wtrysku | common rail | common rail | common rail | common rail | common rail | common rail |
Silnik 2.1 CDI dane techniczne cz. 1
Aby przeglądać tabelę, przesuń kolumny w lewo.
| 200 CDI | 220 CDI | 200 CDI | 220 CDI | 220 CDI | 250 CDI | |
| Lata produkcji | od 2009 r. | 1999-2004 | od 2010 r. | 2002-10 | 2006-09 | od 2008 r. |
| Silnik – typ, liczba zaworów | t.diesel R4/16 | t.diesel R4/16 | t.diesel R4/16 | t.diesel R4/16 | t.diesel R4/16 | t.diesel R4/16 |
| Pojemność skokowa | 2143 | 2148 | 2143 | 2148 | 2148 | 2143 |
| Stopień sprężania | 16,2:1 | 18:1 | 16,2:1 | 18:1 | 17,5:1 | 16,2:1 |
| Typ rozrządu | DOHC | DOHC | DOHC | DOHC | DOHC | DOHC |
| Moc maks. (kW/KM/obr./min) | 100/136/2800 | 105/143/4200 | 105/143/3200 | 110/150/4200 | 125/170/3800 | 150/204/4200 |
| Maks. mom. obr. (Nm/obr./min) | 360/1600 | 315/1800 | 350/1200 | 340/2000 | 400/2000 | 500/1600 |
| Rodzaj wtrysku | common rail | common rail | common rail | common rail | common rail | common rail |
Silnik 2.1 CDI - czynności obsługowe
| co 20 tys. km | co 40 tys. km | co 60 tys. km | co 80 tys. km | co 100 tys. km | |
| wymiana oleju | + | - | - | - | - |
| wymiana filtra DPF** | - | - | - | - | - |
| wymiana filtra powietrza | - | - | - | + | - |
| wymiana filtra paliwa | - | + | - | - | - |
| wymiana paska osprzętu | - | + | - | - | - |
| wym. płynu w układzie chłodz.*** | - | - | - | - | - |
*we wszystkich autach CDI o wymianie oleju decyduje komputer; **wg producenta filtr DPF nie wymaga okresowej wymiany; ***nie rzadziej niż co 250 tys. km lub co 15 lat
Silnik 2.1 CDI - zalecenia serwisowe
Wymiana filtra paliwa - W polskich warunkach eksploatacyjnych (paliwa różnej jakości) zaleca się skrócenie interwału wymiany filtra paliwa do 40 tys. km (wg producenta – 60-80 tys. km). Pozwala to wydłużyć żywotność układu wtryskowego.
Wypalanie filtra cząstek stałych - W przypadku aut poruszających się na krótkich dystansach wypalenie filtra cząstek stałych może być niemożliwe – sprzyjające warunki to dynamiczna jazda w trasie.
Silnik 2.1 CDI - materiały eksploatacyjne
Smarowanie - Dla wersji OM 611 i 646: producent zaleca olej syntetyczny o lepkości 5W-30, poj. układu to 6,0-6,5 l. Wymagana klasa jakości stosowanego oleju to: CE, CF4, B3-96 lub A3-96/B3-96. Olej należy wymieniać co 20 tys. km i każdorazowo również wkład filtra oleju.
Rzrząd - zastosowano bezobsługowy łańcuch – nie przewiduje się okresowej wymiany tej części, gdyż nie powinna zużywać się ona nadmiernie. Jednak po większym przebiegu warto sprawdzić stopień rozciągnięcia łańcucha.
Układ chłodzenia - Obsługa układu chłodzenia polega na corocznym sprawdzeniu poziomu i kontroli mrozoodporności płynu. Producent zaleca profilaktyczną wymianę dopiero po 15 latach. Objętość układu wynosi 8,5-9,7 l.
Silnik 2.1 CDI - ceny części
| ASO | Zamienik | |
| filtr oleju/powietrza | 40/70 | od 18/40 |
| świeca żarowa | 85 | od 37 |
| turbosprężarka | 7810 | od 4200 |
| czujnik ciśnienia pal. | 680 | od 570 |
| przepływomierz | 1350 | od 490 |
| wtryskiwacz | 2060 | od 780 |
| termostat | 246 | od 48 |
Silnik 2.1 CDI - Nasza opinia
Silnik 2.1 CDI nie jest tak bezawaryjny jak starsze jednostki, ale w zamian ma dużo lepsze osiągi, niższe spalanie i większą kulturę pracy. Zazwyczaj psuje się osprzęt, trwałość układu tłokowo-korbowego jest wysoka.
Galeria zdjęć
1/15 Objawy - Brak dynamiki, problemy z pracą silnika (oberwane klapki mogą go uszkodzić). Naprawa - Większość silników ma system klapek w układzie dolotowym. Z biegiem czasu ulegają one deformacji i pękają, co powoduje m.in. spadek mocy odczuwalny podczas gwałtownego przyspieszania. Niestety, z powodu braku części trzeba wymienić cały kolektor, co bardzo podwyższa koszt naprawy – nawet 2500 zł.
2/15 Cztery cylindry, dwa wałki rozrządu, 16 zaworów – to wspólne cechy jednostek 2.1 CDI. W pierwszej wersji systemu (OM 611) ciśnienie wtrysku wynosi 1350 barów. W 1999 r. zastosowano 2. generację wtrysku CR, zawór upustowy zastąpiono regulacją przepływu spalin w turbosprężarce (nie miał jej podstawowy silnik Sprintera), zmieniono też system sterowania klapami rozdzielającymi przepływ powietrza w układzie dolotowym (z pneumatycznego na elektroniczny). W tym samym roku (poza jednostkami montowanymi w Vito) skok tłoka zmniejszono z 88,4 do 88,3 mm, przez co pojemność silnika spadła z 2151 cm3 do 2148 cm3. W 2002 r. pojawił się motor o symbolu OM 646. Jedna z ważniejszych zmian to wprowadzenie wałków wyrównoważających, natomiast mechaniczną pompę wtryskową zastąpiono elektryczną. Ciśnienie wtrysku to 1600 barów.
3/15 Diesel o pojemności 2,1 l występuje w niemal wszystkich modelach Mercedesa. Miewa usterki, ale to udana konstrukcja.
4/15 Objawy - Koło pasowe alternatora ma sprzęgło jednokierunkowe, które często ulega uszkodzeniu. Towarzyszy temu hałas, a zwlekanie z wymianą może przyspieszyć zużycie napinacza paska. Naprawa - Usunięcie awarii nie jest skomplikowane ani przesadnie kosztowne. Trzeba wymienić koło, które kosztuje mniej niż 250 zł.
5/15 Objawy - Zbyt wolne rozgrzewanie się silnika – termostat otwiera się np. już przy temperaturze płynu 45oC. Uwaga! Kupując ten element, trzeba zawsze posługiwać się numerem katalogowym – termostat wielokrotnie zmieniano. Naprawa - polega na wymianie termostatu – koszt poza ASO: ok. 250-300 zł.
6/15 Objawy - Kłopot z uruchomieniem silnika, nierówna praca, nadmierne dymienie. Naprawa - Wtryskiwacze można regenerować (koszt około 300 zł za sztukę) lub wymienić na nowe (dostępne również poza ASO). Większy problem pojawia się wtedy, gdy uszkodzą się uszczelki pod wtryskiwaczami. Wyjęcie wtryskiwaczy jest wówczas kłopotliwe, a w głowicy powstają trudne do usunięcia ubytki – konieczne jest frezowanie.
7/15 Objawy - Zawory elektryczne regulujące wartość podciśnienia wykorzystywane są m.in. do sterowania wydajnością turbosprężarki i zaworu EGR (starsze silniki 2.1 CDI). Czasami zawodzą i powodują spadek mocy. Naprawa jest szybka i niedroga. Naprawa - Należy zlokalizować uszkodzony zawór i wymienić go na sprawny – koszt zazwyczaj nie przekracza 200 zł.
8/15 Podobnie jak w mniejszym bracie, również w klasie E silniki 2.1 CDI stanowią ważną część oferty – tu jednak podstawą są większe jednostki.
9/15 Silnik 2.1 w różnych wersjach nieprzerwanie gości pod maskami kolejnych generacji klasy C. To jedno z podstawowych źródeł napędu w tym modelu.
10/15 Vany i modele dostawcze (Vito, Sprinter) były wyposażane w słabsze odmiany 2.1 CDI. Zakres oferowanych mocy to od 82 do 163 KM.
11/15 W najnowszej generacji SUV-a diesel 2.1 pełni funkcję wersji oszczędnościowej – średnie spalanie 6,0 l w ważącym ponad 2 t aucie to rzeczywiście dobry wynik.
12/15 Z diesla 2.1, współpracującego z 7-biegowym „automatem”, korzysta również prestiżowy roadster. 100 km/h pojawia się po 6,7 s, spalanie – 4,9 l/100 km.
13/15 Oszczędnościowy wariant znajdziemy w poprzedniej generacji modelu. Silnik ma 204 KM. Tak wyposażona klasa S spala średnio 5 l i osiąga 240 km/h.
14/15 Kompaktowe SUV-y Jeepa początkowo korzystały z diesli 2.0 VW, ale firma zamieniła je na mercedesowskie OM 651 (163 KM).
15/15 Diesel miał być alternatywą dla paliwożernych benzyniaków i miał podnieść atrakcyjność mało popularnego modelu. Silnik 121- lub 150-konny.
