Masz używane albo nowe auto z automatyczną dwusprzęgłową skrzynią biegów? Przeczytaj, zanim pojawią się kłopoty

• Automatyczna, dwusprzęgłowa skrzynia biegów to jeden z bardziej wrażliwych i jeden z droższych w naprawach podzespołów w nowoczesnym samochodzie
• Automatyczna, dwusprzęgłowa skrzynia biegów ma w środku typowe elementy eksploatacyjne, które w przypadku wielu producentów samochodów nie podlegają gwarancji
• Niewielu kierowców wie, że m.in. zbyt wolna jazda drastycznie skraca żywotność takiej automatycznej skrzyni biegów
• Dużo czytania, a mało czasu? Sprawdź skrót artykułu

Już więcej niż co drugi samochód wyjeżdża z salonu wyposażony w automatyczną dwusprzęgłową skrzynię biegów. Z punktu widzenia kierowcy automat to automat, działa tak jak automat, włącza się tak jak automat – po co w to wnikać? Tymczasem dwusprzęgłowe skrzynie biegów wymagają ostrożnego traktowania, inaczej psują się, zanim samochód pokona pierwsze 100 tys. km i często nie ma mowy o naprawie w ramach gwarancji. Okazuje się, że pozornie nieduży, ale częsty błąd prowadzi do niespodziewanych usterek.

Skrzynia DSG albo DCT – czyli dwie skrzynie w jednej plus robot

Oto 7-biegowe DSG Volkswagena przeznaczone dla mniejszych silnikówAuto Świat

Dwusprzęgłowa automatyczna skrzynia biegów to – z technicznego punktu widzenia –połączenie dwóch małych mechanicznych skrzyń biegów umieszczonych we wspólnej obudowie i sterowanych elektronicznie przez "robota". Jedna z tych dwóch przekładni odpowiada za biegi parzyste, a druga za biegi nieparzyste. Każda z tych dwóch skrzyń biegów ma swoje sprzęgło – stąd nazwa: "przekładnia dwusprzęgłowa". Działa to tak, że gdy jedziemy na jednym biegu, drugi jest już "przygotowany" – zmiana biegu polega najczęściej na przeniesieniu obciążenia z jednej skrzyni na drugą, co odbywa się bardzo szybko, praktycznie bez zauważalnej przerwy w przekazywaniu na koła momentu obrotowego.

Sprzęgła mogą być "suche", działające dokładnie tak jak w normalnej, ręcznej skrzyni biegów, mogą one współpracować z dwumasowym kołem zamachowym. Sprzęgła mogą być też mokre, pracującą wtedy w kąpieli olejowej.

Tego typu przykładnie stanowią zdecydowaną większość automatycznych skrzyń biegów stosowanych we współczesnych samochodach. Jest tak dlatego, że są one bardziej kompaktowe niż "prawdziwe" automaty, łatwiej zmieścić je w niedużym samochodzie i – co równie ważne – są one dużo tańsze niż typowe przekładnie automatyczne z konwerterem momentu obrotowego.

Łączy je jedno: można je dość łatwo zepsuć.

Co się psuje w dwusprzęgłowej automatycznej skrzyni biegów?

Skrzynia dwusprzęgłowa z czasem się psuje. Wtedy robi się drogo.Auto Świat

Jako że przekładnia dwusprzęgłowa ma "normalne" sprzęgła i najczęściej ma też dwumasowe koło zamachowe, należy brać pod uwagę, że i sprzęgła, i dwumasowe koło zamachowe prędzej czy później będą wymagać wymiany. W warunkach wielu gwarancji na samochody wprost zaznaczone jest, że zużycie sprzęgła traktowana jest jak zużycie eksploatacyjne i nie podlega gwarancji – i dotyczy to także przekładni dwusprzęgłowej.

Usterkom ulegają też moduły mechatroniki odpowiedzialne za sterowanie skrzynią, co jest z reguły sporym kłopotem. Mogą zdarzyć się wycieki i inne usterki. Nie każdy użytkownik takiej przekładni jednak wie, że nie tylko odpowiedni serwis, lecz także styl jazdy ma ogromny wpływ na trwałość skrzyni biegów.

Automatyczną dwusprzęgłową skrzynię biegów bardzo łatwo jest uszkodzić albo szybko zużyć – i wcale nie główną i jedyną przyczyną usterek jest "sportowy" styl jazdy.

Tak można zepsuć skrzynię DSG, DCT albo EDC. Zaskoczenie?

• Każdy pewnie domyśla się, że zbyt dynamiczny styl jazdy przyczynia się do szybkiego zużycia przekładni dwusprzęgłowej. To dlatego, że silne przeciążenia zużywają sprzęgła oraz dwumasowe koło zamachowe.
• Przekładnia dwusprzęgłowa nieprzesadnie lubi się też z systemem start-stop, który wielokrotnie poddaje obciążeniu dwumasowe koło zamachowe odpowiedzialne za tłumienie różnych zmian obciążeń, szarpnięć i wibracji.
• Okazuje się też, że zbyt wolna jazda np. podczas manewrowania, niszczy skrzynię. Najgorsze jednak jest to, co się dzieje w takiej przekładni podczas bardzo wolnej jazdy pod górkę. W tym momencie – podobnie jak w zwykłej, ręcznej skrzyni biegów – jedziemy na "półsprzęgle" – tarcza sprzęgła i "dwumas" zaczynają się solidnie przegrzewać. O ile jednak w takim momencie podczas jazdy z ręczną skrzynią kierowca z reguły czuje intuicyjnie, że źle czyni, to w przypadku automatu może mu się wydawać, że wszystko jest w porządku. Tymczasem nie jest. Bardzo wolna jazda, częste powolne manewrowanie na parkingu (ale zwłaszcza pod górkę) prowadzi do usterek, dosłownie "pali" sprzęgło, a jeśli pracuje ono w kąpieli olejowej – zaczyna przypiekać się olej w skrzyni.
• Automatyczna przekładnia dwusprzęgłowa jest też wrażliwa na zaniedbania serwisowe, w tym zwlekanie z wymianą oleju (w zależności od modelu auta serwis olejowy skrzyni potrzebny jest nawet co 40-60 tys. km). Zaniedbania prowadzą do usterek m.in. modułu mechatroniki.

Jak rozpoznać, że z automatyczną dwusprzęgłową skrzynią biegów coś jest nie tak?

Jeśli czujesz, że skrzynia biegów "przeciąga" podczas dodawania gazu, sytuacja jest oczywista: system sprzęgieł i dwumasowego koła zamachowego w przekładni jest skrajnie zużyty i zwłoka w dostarczeniu auta do warsztatu tylko pogorszy sytuację. Bywa, że auto wyświetla błąd przekładni, przestaje działać np. bieg wsteczny – i w tym przypadku też trudno mieć wątpliwości.

Jest jednak szereg mniej oczywistych objawów narastania problemów w automatycznej dwusprzęgłowej skrzyni biegów samochodu: to różnego rodzaju hałasy, których nie było wcześniej – stuki podczas dodawania gazu, stuki podczas odejmowania gazu, grzechotanie na wolnych obrotach, pogorszenie płynności zmiany biegów. Co ciekawe, jeśli skrzynia działa gorzej niż kiedyś, wcale nie jest przesądzone, że problem leży po stronie przekładni. Podobne objawy może dawać np. usterka układu wtryskowego, który zwiększa wibracje silnika i pogarsza jego płynność pracy do tego stopnia, że skrzynia przestaje sobie radzić.