- Większość fanów motoryzacji była mocno zaskoczona, kiedy się dowiedziała, z jakiej platformy korzysta Audi TT
- Dla Audi TT wybrano fabrykę, w której nigdy dotąd nie wytwarzano samochodów
- Pierwsza generacja Audi TT mierzyła zaledwie 404 cm długości, czyli aż o 18,2 cm mniej niż Skoda Fabia I sedan
Najlepsze retroauta lat 90. narodziły się w głowie jednego człowieka — Amerykanina Freemana Thomasa. To on stał za dwoma sensacyjnymi prototypami: pierwszy z nich zmienił się w Volkswagena New Beetle, drugi — w Audi TT.
Dalszy ciąg artykułu pod materiałem wideo:
Studyjne Audi TT powstało w fenomenalnie krótkim czasie. Od pierwszego szkicu Thomasa do gotowego na publiczny pokaz auta upłynęły zaledwie cztery tygodnie. Dłużej zajęło samo podjęcie decyzji o wdrożeniu tego odważnego coupe do produkcji, choć i tak szybko poszło, jak na standardy tej branży.
Przeczytaj także: Czy BMW, Citroen, Porsche i Lamborghini mogły wtedy upaść?
Prototyp zadebiutował podczas salonu we Frankfurcie we wrześniu 1995 r., a trzy miesiące później uznano, że trzeba z niego zrobić seryjny samochód. Nad rynkową wersją Audi TT czuwała inna legenda designu, Peter Schreyer, który kilkanaście lat później zmieni Kię w lidera wzornictwa przemysłowego.
Audi TT: dodaj kolorów
Audi TT pojawiło się, bo firma potrzebowała rozruszać trochę gamę. Audi cieszyło się już upragnionym statusem marki premium, czarowało najnowszą technologią, ale ofercie brakowało nieco emocji. TT miało ją podkoloryzować.
Już samym oznaczeniem Audi podkreślało wyjątkową pozycję tego modelu w gamie i jego nowatorski charakter (TT nie miało poprzednika). Wbrew panującym w firmie zasadom w nazwie nowości nie znalazła się ani litera A, ani jakakolwiek cyfra. TT odwoływało się do Tourist Trophy, legendarnych wyścigów na położonej między Wielką Brytanią a Irlandią Wyspie Man, w których triumfy odnosiły motocykle DKW i NSU (będące, jak Audi, markami koncernu VW). Poza tym, w latach 1965-1972, NSU oferowało miejski samochód Prinz w usportowionych wersjach TT i TTS (55-70 KM).
Audi TT: najlepsze, co powstało z platformy VW Golfa
Audi TT było pierwszym dowodem, jak niezwykłe platformy potrafi skonstruować koncern Volkswagena. Piękne retrocoupe bazowało przecież na tej samej architekturze, co VW Golf IV. Niecodzienne było też miejsce produkcji Audi TT. Dla nowego modelu wybrano fabrykę, w której nigdy dotąd nie wytwarzano samochodów.
Chodzi o Gyor na Węgrzech. W 1994 r. koncern Volkswagena zaczął tam produkować układy napędowe. Pierwsze auto powstało w Gyor cztery lata później — było nim właśnie Audi TT.
Design Audi TT zdominowały półokręgi, pojawiając się m.in. w linii dachu i błotnikach. Całość odwoływała się do słynnej niemieckiej szkoły projektowania Bauhaus, w której każdy element estetyczny musi mieć praktyczne uzasadnienie. Bauhausowe były również startujące w latach 30. wyścigowe bolidy Auto Uniona (kolejna marka Grupy VW), do których w pierwszej kolejności nawiązywało Audi TT.
Nowość błyskawicznie stała się symbolem współczesnego motoryzacyjnego designu, o której z najwyższym uznaniem wypowiadało się wiele sław samochodowej stylistyki. Audi TT było nie tylko minimalistyczne, ale i małe. Pierwsza generacja mierzyła zaledwie 404 cm długości, czyli aż o 18,2 cm mniej niż Skoda Fabia I sedan. Zresztą nawet obecna, trzecia generacja TT jest od tamtej Skody krótsza.
Designem wnętrza rządziła prosta zasada: tyle, ile potrzeba, ale tak mało, jak to tylko możliwe. Na szczęście minimalizm nie objął osiągów.
Audi TT: moc, 0-100 km/h, wersje S i RS
Gamę pierwszej generacji Audi TT (kod 8N; 1998-2006) otwierała 150-konna wersja, ale nawet ona była odpowiednio dynamiczna, przyspieszając od 0 do 100 km/h w 8,6 s. Na topie znalazła się 250-konna odmiana z sześcioma cylindrami rozchylonymi pod niewielkim kątem 15 stopni. To 3,2-litrowe Audi TT rozpędzało się do 100 km/h już w 6,4 s.
Wersje S i RS pojawiły się dopiero w gamie drugiego Audi TT (kod 8J; 2006-2014). 2-litrowe turbodoładowane Audi TTS rozwijało 272 KM (0-100 km/h: 5,2 s), z kolei TT RS otrzymało słynną jednostkę 2.5 R5 turbo (340 KM i 4,6 s, zaś w wersji TT RS plus: 360 KM i 4,1 s).
Rekord mocy TT pobił jednak wariant RS aktualnej generacji tego sportowego Audi (kod FV; od 2014 r.). Jego 2,5-litrowa turbodoładowana jednostka R5 rozwija 400 KM, przyspieszając od 0 do 100 km/h w 3,7 s. To prawie dwa razy krócej niż starsze o dwie generacje Audi TT z V6.
Gdyby jednak uwzględniać nieseryjne Audi TT, to rekord mocy i dynamiki należałby do modelu TT clubsport turbo z 2015 r. i jego 600 KM oraz 3,6 s.
Dwie kolejne generacje Audi TT wnosiły więcej niż tylko design i osiągi. Audi TT II można było bowiem wyposażyć w nowatorskie aktywne zawieszenie typu Audi magnetic ride, z kolei TT III zostało pierwszym seryjnym Audi z wyświetlaczem zamiast tradycyjnego zestawu wskaźników (tzw. Audi virtual cockpit), a odmiana RS miała innowacyjne oświetlenie z diod organicznych (OLED). Niestety, życie Audi TT nie składało się z samych sukcesów.
Audi TT: świetne auto, niechodliwy format
Status gwiazdy designu nie zawsze gwarantował Audi TT olśniewającą popularność. Z czasem okazało się, że całkiem spora grupa tradycyjnych klientów coupe i kabrioletów zaczęła jeździć SUV-ami. W 2013 r. na całym globie kupiono jedynie 19,4 tys. sztuk TT, co stanowiło zaledwie 1,2 proc. ogólnej sprzedaży Audi. Rok później firma oficjalnie przyznała, że zamierza poszerzyć rodzinę TT.
Audi TT debiutowało bowiem w wersji Coupe. W 1999 r. gamę uzupełnił Roadster. W 2005 r. pojawiło się prototypowe Audi Shooting Brake concept, które zapowiadało design drugiej generacji TT i jednocześnie pozwalało przypuszczać, że jej oferta powiększy się o sportowe kombi. Niestety, nic z tego nie wyszło, ale idea wróciła niemal dekadę później.
Na początku 2014 r. zadebiutowało studium Audi allroad shooting brake. Nie minęło 10 miesięcy, a poznaliśmy dwa kolejne prototypy z genami TT: TT offroad concept (kompaktowy SUV coupe) i TT Sportback concept (kompaktowy liftback). O obu oficjalnie mówiono, że mogą trafić do przyszłej rodziny TT.
W gruncie rzeczy pomysł był świetny. Przeniesienie legendarnego designu Audi TT na zdecydowanie bardziej praktyczne i popularne nadwozia wydawało się prostym sposobem na sukces. 5-drzwiowe Audi TT Sportback concept miało aż 447 cm długości, czyli o 29 cm więcej niż ówczesne TT Coupe. Z kolei SUV TT offroad concept mierzył 439 cm.
Niestety, nic z tego nie wyszło. Żaden z trzech prototypów nie poszedł w ślady TT z 1995 r. i nie trafił na rynek. To znaczy Audi w końcu przedstawiło seryjnego kompaktowego SUV-a coupe, ale Q3 Sportback nie ma nic wspólnego z estetyką TT. Nawet jeśli oba modele powstają w tej samej węgierskiej fabryce.
Tymczasem fortuna na dobre odwróciła się od Audi TT. W 2022 r. na całym świecie kupiono zaledwie 7933 sztuki tego modelu. To niecałe 0,5 proc. globalnej sprzedaży Audi. Na dodatek obecne wcielenie wchodzi właśnie w dziewiąty rok produkcji – tak długo nie wytwarzano żadnego z dwóch poprzedników.
Inna sprawa, że Audi TT nie można już zamówić w Polsce, ponieważ cala pula na 2023 r. została wyprzedana.
Co dalej? Czy czwarta generacja Audi TT w ogóle powstanie? Czy ludzie są jeszcze zainteresowani niedużymi coupe i roadsterami? A może przyszłe TT zostanie elektrykiem?
Wydaje się, że szanse na kolejne wcielenie Audi TT Coupe lub Roadstera są niewielkie. Za to niewykluczone, że TT przekaże swoje stylistyczne geny crossoverowi, który mógłby być rozwinięciem prototypowego Audi activesphere concept (2023 r.). Czyżby idea seryjnego 5-drzwiowego TT miała się w końcu ziścić?