• W 2025 r. w Polsce powinny stać ładowarki co 60 km na najważniejszych szlakach drogowych
  • Na każdej musi się znaleźć chociaż jedna stacja, mogąca ładować mocą 150 kW
  • W planach jest również budowa stacji dla ciężarówek oraz niemal 40 stacji wodorowych

AFIR to rozporządzenie w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, które przewiduje m.in. wybudowanie wzdłuż najważniejszych unijnych korytarzy transportowych (tzw. transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T) stacji do szybkiego ładowania pojazdów osobowych (LDV) i ciężarowych (HDV), a także stacji tankowania wodoru.

Dalsza część tekstu pod materiałem wideo:

Nowe przepisy wejdą w życie 13 kwietnia 2024 r. i przewidują, że w transeuropejskiej sieci dróg w 2025 r. stacje ładowania dla aut osobowych powinny być rozmieszczone co 60 km, a jedna strefa ładowania powinna mieć łączną moc 400 kW, gdzie jeden punkt ładowania ma mieć moc 150 kW. Dwa lata później moc strefy ma mieć już 600 kW i będą musiały tam być przynajmniej dwa punkty o mocy 150 kW. Szczegóły przedstawia poniższa tabelka.

Nakładane przez rozporządzenie AFIR cele w zakresie infrastruktury paliw alternatywnych. Foto: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Nakładane przez rozporządzenie AFIR cele w zakresie infrastruktury paliw alternatywnych.

7,5 tys. km do obstawienia ładowarkami

W naszym kraju sieć TEN-T, którą obejmuje AFIR, to łącznie ponad 7,5 tys. km, z czego ok. 3,8 tys. km to sieć bazowa (trasy mające największe znaczenie strategiczne). Niemal tyle samo stanowi sieć kompleksowa (zapewniająca dostępność i łączność wszystkich regionów UE). Punkty ładowania zlokalizowane na tych odcinkach oraz w aglomeracjach miejskich, będących na przecięciach tych tras, mają zapewnić sprawne poruszanie się pojazdami elektrycznymi po drogach krajowych.

Od założeń AFIR istnieją dopuszczalne odstępstwa, które można zastosować przy określonych warunkach, związanych ze średnim dobowym ruchem pojazdów. Jest to pomocne przy tworzeniu planów rozmieszczenia infrastruktury, w których uwzględnia się natężenie ruchu pojazdów, jak również aspekty ekonomiczne.

Propozycja rozmieszczenia infrastruktury ładowania dla pojazdów LDV Foto: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Propozycja rozmieszczenia infrastruktury ładowania dla pojazdów LDV

Przedstawiciele branży elektromobilnej omawiali na spotkaniu, jak spełnić wymagania stawiane przez Unię Europejską. Proste z pozoru postawienie ładowarek nie jest wcale kwestią łatwą, tym bardziej że mowa tutaj o dużej liczbie urządzeń o dużej mocy. Problemy, o których rozmawiano to m.in. kwestie doprowadzenia zasilania do urządzeń, ich lokalizacja, moce ładowarek i ich finansowanie.

W Polsce flota elektryków to 0,5 proc.

Do wytycznych AFIR odniósł się Maciej Mazur, dyrektor zarządzający z Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych. Zwrócił uwagę m.in. na cele infrastruktury ładowania dla wszystkich pojazdów. Moc ogólnodostępnych stacji ładowania, proporcjonalna do liczby zarejestrowanych aut elektrycznych powinna wynosić 1,3 kW mocy na każde auto elektryczne oraz 0,8 kW mocy dla każdego pojazdu hybrydowego ładowanego z zewnętrznego źródła zasilania. Istnieje możliwość zniesienia tego wymogu, ale wyłącznie w sytuacji, gdy flota samochodów elektrycznych przekroczy 15 proc. Aktualnie w naszym kraju wskaźnik ten pokazuje poniżej 0,5 proc.

Przed nami ogrom wyzwań. Minimalna łączna moc wszystkich stacji ładowania dla pojazdów eLDV wzdłuż sieci TEN-T w 2025 r. powinna wynosić ponad 50 MW, natomiast w 2035 r. już ponad 150 MW. Rozmawialiśmy o infrastrukturze innej niż ta, która będzie instalowana na lokalizacjach typu MOP-y bądź lokalizacje położone przy TEN-T. W tym przypadku wyzwania są wielokrotnie wyższe. W 2025 r., biorąc pod uwagę szacunki rozwoju liczby aut elektrycznych BEV i PHEV, mamy wymóg 412 MW. Na dziś posiadamy ponad 100 MW zainstalowanej mocy. W 2030 r. powinniśmy mieć 1690 MW – powiedział Maciej Mazur, dyrektor zarządzający z Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych.

166 ładowarek dla ciężarówek

W propozycji rozmieszczenia infrastruktury ładowania dla pojazdów osobowych na bazowej sieci TEN-T do 2030 r. uwzględniono 166 lokalizacji, z czego 145 to Miejsca Obsługi Podróżnych, w tym osiem, będących jeszcze w realizacji. W przypadku infrastruktury ładowania dla pojazdów ciężarowych, w 2025 r. kierowcy będą mogli skorzystać ze stacji ładowania w 29 lokalizacjach (moc strefy HDV 1400 kW), w 2027 r. będzie to już 77 lokalizacji (moc strefy HDV 2800 kW), a w 2030 r. 166 lokalizacji (moc strefy HDV 3 600 kW).

Propozycja rozmieszczenia infrastruktury ładowania dla pojazdów HDV (ciężarówek) Foto: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Propozycja rozmieszczenia infrastruktury ładowania dla pojazdów HDV (ciężarówek)

Przygotowano także propozycję 34 lokalizacji, w których zostanie rozmieszczona infrastruktura stacji tankowania wodoru. Podstawową sprawą jest potwierdzenie faktycznych możliwości technicznych realizacji zadań infrastrukturalnych we wskazanych lokalizacjach.

Propozycja rozmieszczenia infrastruktury tankowania wodoru Foto: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Propozycja rozmieszczenia infrastruktury tankowania wodoru

Już teraz trzeba myśleć na 10 lat do przodu

Propozycja rozmieszczenia infrastruktury ładowania dla pojazdów elektrycznych zostanie przygotowana również dla sieci kompleksowej TEN-T. Obecnie trudnością jest fakt, że nie wszystkie drogi w ramach tej sieci powstały, ale wstępne prace nad planem już trwają.

GDDKiA złożyła wnioski do operatorów sieci elektrycznej o wydanie warunków przyłączeniowych dla wszystkich 46 lokalizacji MOP. Na każdą lokalizację złożono dwa osobne wnioski: odrębnie dla planowanych stacji ładowania dla osobówek i ciężarówek. Wnioski złożono na moce spełniające wymagania AFIR.

Jednak nie tylko wydanie warunków przyłączeniowych stanowi istotną kwestię w procesie rozbudowy stacji ładowania aut elektrycznych. W perspektywie 5-10 lat rzeczą niezbędną dla rozwoju tej sieci są przede wszystkim znaczne inwestycje, które muszą być zrealizowane przez operatorów systemu dystrybucyjnego. Za kilkanaście lat sieć dystrybucyjna będzie musiała obsługiwać zdecydowanie większe moce.